Het archief van het rijksarchief over de periode 1877-1944 is met het archief van het provinciaal archief in 1944 door oorlogshandelingen zo goed als geheel verloren gegaan. Vele gegevens over het rijksarchief in Gelderland zijn overigens te vinden in het archief van het Algemeen Rijksarchief. Per 1 januari 1986 is in het Rijksarchief in Gelderland de archiefcode van de Rijksarchiefdienst ingevoerd. Het hierna beschreven archief betreft om deze redenen bijna uitsluitend de periode 1944-1985.

Vóór de inventarisatie bestond het archief van het rijksarchief grofweg uit drie bestanddelen: geagendeerde correspondentie, financiële stukken en een grote hoeveelheid door medewerkers ontvangen of opgemaakte stukken.

De aangetroffen stukken betreffende individuele personeelsleden zijn afgezonderd. De ten rijksarchieve gevormde personeelsdossiers zijn in deze inventaris niet beschreven daar zij niet voor blijvende bewaring bestemd zijn; de eigenlijke personeelsdossiers berusten bij de Centrale Directie van de Rijksarchiefdienst.

De aangetroffen stukken betreffende archieven en verzamelingen zijn eveneens afgezonderd. Zij zijn gevoegd in de serie beheersdossiers. Deze dossiers maken deel uit van het dynamisch archief en zijn daarom slechts pro memorie opgenomen in de inventaris.

De kern van het archief wordt gevormd door de volgens een agendastelsel gerangschikte correspondentie. De series correspondentie zijn toegankelijk door middel van de agenda's en enige indices. De twee belangrijkste indices zijn nog niet zover afgewerkt dat zij goed raadpleegbaar zijn. Zij zijn pro memorie in deze inventaris opgenomen.

De genoemde series correspondentie zijn vanaf 1980 op onderwerp geagendeerd. De series correspondentie betreffende slechts een onderwerp (bijvoorbeeld inspectie) zijn in de rubrieken geplaatst. De overige series zijn bij de (algemene) "Correspondentie" of in de rubriek "Externe dienstverlening" onder "Algemeen" geplaatst.

Uit de geagendeerde correspondentie waren in een aantal gevallen dossiers gevormd. Dossiers uit één jaar zijn gevoegd in de correspondentie. Dossiers uit meer dan één jaar zijn intact gelaten omdat zij bij terugkeer naar de correspondentie gesplitst zouden moeten worden. De dossiers zijn geplaatst in de betreffende rubriek.

De indeling in rubrieken van de inventaris is afgeleid van de hoofdstukkenindeling van de jaarverslagen van de Rijksarchiefdienst. Vanzelfsprekend is ook de organisatie van een rijksarchief in de provincie voor een deel terug te vinden in de rubriekenindeling.

De volgorde van de inventarisnummers in de rubrieken is voornamelijk chronologisch. Inventarisnummers met een meer algemene inhoud zijn als regel echter vooraan in de rubriek geplaatst.

De huidige omvang van het archief van het Rijksarchief in Gelderland is circa 20 meter. De selectie ter vernietiging is uitgevoerd aan de hand van de "Lijst van te vernietigen archiefbescheiden, dagtekenend van na 1 januari 1946, uit de archieven van de Rijksarchieven in de provincie en de Eerste en Tweede afdeling van het Algemeen Rijksarchief" (MB. no. MMA/Ar.1888 d.d. 20 februari 1987). Een grondige selectie op stuksniveau heeft wegens de beperkte tijd niet plaatsgevonden. Niettemin is ruim 20 meter stukken vernietigd. Het betreft vooral financiële stukken, bezoekersregisters, stukken over uitlening en deponering en stukken over het verstrekken van eenvoudige inlichtingen op genealogische vragen.