Uw zoekacties: Familie Van den Steen van Ommeren en Wayestein

0632 Familie Van den Steen van Ommeren en Wayestein ( Gelders Archief )

Archieftoegang

Hier vindt u de inventaris van een archieftoegang. Hierin staat beschreven welke stukken zich in dit archief bevinden. 
 
Het nummer dat voor de titel van het archief staat is het toegangsnummer van dit archief. Het nummer dat voor de beschrijving van een stuk staat is het inventarisnummer. 
  • Bij ‘Kenmerken’ vindt u algemene informatie over dit archief
  • Bij ‘Inleiding’ vindt u achtergrondinformatie over dit archief, denk hierbij aan de openbaarheid, de archiefvormer en de oorsprong en opbouw van het archief.
  • Bij ‘Inventaris’ vindt u de lijst met beschrijvingen van stukken die zich in dit archief bevinden. 

Hoe zoekt u door een archieftoegang?

Klik op de zoekbalk links bovenin en voer uw zoekterm(en) in. Klik vervolgens op ‘zoek’.
Onder ‘Gevonden archiefstukken’ verschijnen de beschrijvingen van stukken uit dit archief waar deze term in voorkomt. Om te zien in welk deel van het archief deze stukken zitten klikt u op ‘Inventaris’. Dor telkens te klikken op het woord/de woorden die vetgedrukt worden weergegeven komt u uit bij de (met geel gemarkeerde) zoektermen. 

Welke archieftoegangen heeft het Gelders Archief?

Bekijk het Archievenoverzicht  om te zien welke archieven zich in het Gelders Archief bevinden. Deze zijn niet allemaal geïnventariseerd en beschikbaar voor inzage. Als er geen inventarislijst beschikbaar is, is dit archief helaas nog niet in te zien. 
 

 

beacon
 
 
Inleiding
1. Openbaarheid en citeren
2. Het archief
0632 Familie Van den Steen van Ommeren en Wayestein
Inleiding
2.
Het archief
Organisatie: Gelders Archief
0632 Familie Van den Steen van Ommeren van Wayestein en 0687 Familie Van den Steen vormen de restanten van wat eens een omvangrijk huis- en familiearchief moet zijn geweest.
0632 Familie Van den Steen van Ommeren en Wayestein

Het geslacht van den Steen, verwant aan dat der huidige Belgische graven van den Steen de Jehay, kwam. omtrent 1580 in 's Prinsen dienst uit Brussel naar de Noordelijke Nederlanden. Heel veel oudere stukken zal het latere archief dan ook wel niet bevat hebben. De onder inv.nr. 1 in de inventaris vermelde m.s. genealogie noemt op pag. 59 nog enige commissiebrieven uit de jaren 1583-1595 voor Herman van den Steen en uit 1557 en 1561 voor diens schoonvader Mr. Thomas Vlas, alsmede op pag. 63 een commissiebrief voor Hermans zoon- Jacob uit 1625 en het, van 1636 daterende testament van diens weduwe. Deze stukken zijn thans alle verloren.
Ofschoon ook nu nog enkele charters uit de Burense tijd (1625-1637) over zijn, vormt, en vormde ook vroeger, het archief van de in 1664 aangehuwde de Bye's de basis van het zich te Tiel ontwikkelende familiearchief. Uit de lagere Drielse adel afkomstig, was dit geslacht in het midden van de XVIe eeuw naar Zaltbommel gegaan, waar de leden vermoedelijk als juristen optraden. Dr. Arnt de Bye, van wiens menigvuldige bemoeiingen met het landsbestuur nog getuigenis wordt afgelegd door de gedeeltelijk bewaard gebleven correspondentie, kocht in 1630 het kasteel Wayesteyn te Herwijnen. Het daarmee verworven pakket eigendomsbewijzen is nog grotendeels intact. Zijn vrouw, Margaretha Bicker, met wie hij in 1634 was gehuwd, belegde haar Amsterdamse fortuinen nog in een uitgebreide hypotheekverlening in de stad en ten platte lande, in de bouwing de Breemaat te Rijswijk (1686) (Zie ook 0476 Familie Van Lidth de Jeude) en in de heerlijkheid Ommeren, uit grafelijk Culemborgs bezit (1698).
De achttiende eeuw was voor de van den Steens het hoogtepunt, doch jammer genoeg is aan persoonlijke archieven uit die tijd slechts zeer weinig bewaard gebleven, al levert het tweede archief onder bloknr. 0687 nog wel enig materiaal op.
De magescheiden uit die periode bepalen aan het eind gewoonlijk, dat de papieren etc. der overledenen, conform het Gelderse leenrecht, zouden komen aan de "oltsten opter straten" n.l. resp. Mr. J.N. van den Steen en diens broeder Mr. François. In 1820 bepaalt Mr. Philip M. van den Steen, nu meer uit familiezin, dat alle familieportretten, -papieren enz. aan zijn neef van den Steen van Ommeren zouden komen. Een dergelijke bepaling, nu ten behoeve van die verwant, die daartoe na overleg of door het lot zou worden aangewezen, maakte de, in 1812 overleden, bekende patriot Mr. G.T. Blok. De gelukkige werd Mr. A.F. van den Steen, heer van Gent en Erlecom, bij wiens nazaten echter niets meer te vinden bleek. De negentiende eeuw, die voor zoveel archieven noodlottig was, heeft ook in dit geval weinig goeds gedaan. In Februari 1865 kocht Mr. J.G.Thierry de Bye op een auctie bij Kemink te Utrecht een pak zegelloze charters, meest van de de Bye's. De vorige bezitter had ze zelf ook op een verkoping verkregen. Vermoedelijk waren ze afkomstig van J.D.G.F.P. van den Steen van Wadesteyn, die tot 1851 te Utrecht woonde, daarna op Wayesteyn, en ten slotte na in de jaren 1854-1865 al zijn onroerend goed verkocht te hebben, in het buitenland. Deze partij werd in 1943 door de kleinzoon van de koper, de heer A.E.Thierry de Bye Dolleman, aan het Rijksarchief geschonken.
In 1861 werden de nagelaten handschriften van Mr. Gerard van Hasselt geveild. Deze, gehuwd met een van den Steen, had uit het archief van zijn schoonfamilie de brieven verworven, die aan de reeds genoemde Dr. Arnt de Bye van Wayesteyn waren gericht, alsmede de correspondentie van een andere bloedverwant, de Groningse theoloog prof. Johannes Braunius.
Al deze brieven waren tussen de bladen van Van Hasselts talrijke schrifturen verspreid en zijn deze in hun onderscheidene windrichtingen gevolgd. Het rijk verwierf er op veilingen een aantal in 1894 (aanwinst 12), 1900 (nrs. 34 en 35), 1913 (nr. 18) en 1939 (nr. 319). In 1950 werden andere overgenomen van de Openbare Bibliotheek te Arnhem. De gemeente Zaltbommel bezit nog in haar oud-archief (inv.nr. 1485) een brief aan de Bye uit 1630 (alsmede, nr. 1487, een van hem), terwijl de heer Guppertz aldaar brieven aan hem bezit uit 1629, en 1631 van Jan Benthem en uit 1634 door burgemeester en raden van Zaltbommel, resp. in 1944 en 1950 bij van Stockum en van Huffel geveild. Van de brieven aan Braunius bezit de Universiteitsbibliotheek te Amsterdam er een uit 1681 van G. Noodt (H.s. 16 Cf 1) en die te Leiden een en dertig uit de jaren 1681-1688. (BPL 246 en 1961).
Hetzij direct uit de nalatenschap van zijn oudoom Mr.Ph.M. van den Steen, of anders met de aankoop van het door deze bewoonde huis in 1823 verkreeg Mr. C.C. van Lidth de Jeude een aanzienlijk fragment van den Steenenarchief, o.a. de meeste stukken betreffende Wayesteyn. Het deelde de lotgevallen van het archief dier familie en werd bij ruiling in 1948, voorzover niet al eerder geschonken, aan de Staat toegedeeld.
Een ander gedeelte van deze Wayesteynstukken werd in 1947 aan het archief aangeboden door zekere heer M. Peper te Amsterdam. Hiervan konden in 1950 nog de hierna beschreven nrs. 183, 184 en 186 achterhaald worden. Een dossier betreffende een geschil tussen Alairt van Haeften en Reynier van Aeswijn over kribben te Herwijnen (1537-1642), met een oude hand genummerd 69, 71 (2x), 72-74, 84 en een pak achttiende-eeuwse stukken bleken verdwenen.
Het geringe restant, dat bij de familie van den Steen van Ommeren was gebleven, werd in 1950 door mevrouw A.C. van den Steen van Ommeren-Wierema te Rijswijk (Z-H) aan het archief in bewaring gegeven. Tenslotte stond, ook de heer A.F.C. Phaff te Breda in hetzelfde jaar nog enkele stukken af.
0687 Familie Van den Steen

Het tweede archiefje (onder bloknr. 0687) is dat van de jongere tak, afstammend van Mr. Johan Gerard van den Steen (1714-1781). Na hem behoorde het achtereenvolgens aan zijn zoons Gerard en Petrus François, aan Ds. Johan Gerard van den Steen, zoon van de laatstgenoemde, diens zoon Petrus François en kleindochter Joh.Ger.Wilh. , die het door haar huwelijk in 1897 met Gerard Cornelis van den Steen weer in een andere subtak bracht. Hun zoon Petrus François stond het in 1950 ter inventarisatie tijdelijk aan het archief af. Bij zijn vertrek naar Zuid-Afrika, Augustus 1952 gaf hij het archief in bewaring aan het Rijksarchief in Gelderland.

Kenmerken

Datering:
1460-1950
Auteur:
M.J. van Lennep