Uw zoekacties: Fraterhuis te Doesburg

0327 Fraterhuis te Doesburg ( Gelders Archief )

Archieftoegang

Hier vindt u de inventaris van een archieftoegang. Hierin staat beschreven welke stukken zich in dit archief bevinden. 
 
Het nummer dat voor de titel van het archief staat is het toegangsnummer van dit archief. Het nummer dat voor de beschrijving van een stuk staat is het inventarisnummer. 
  • Bij ‘Kenmerken’ vindt u algemene informatie over dit archief
  • Bij ‘Inleiding’ vindt u achtergrondinformatie over dit archief, denk hierbij aan de openbaarheid, de archiefvormer en de oorsprong en opbouw van het archief.
  • Bij ‘Inventaris’ vindt u de lijst met beschrijvingen van stukken die zich in dit archief bevinden. 

Hoe zoekt u door een archieftoegang?

Klik op de zoekbalk links bovenin en voer uw zoekterm(en) in. Klik vervolgens op ‘zoek’.
Onder ‘Gevonden archiefstukken’ verschijnen de beschrijvingen van stukken uit dit archief waar deze term in voorkomt. Om te zien in welk deel van het archief deze stukken zitten klikt u op ‘Inventaris’. Dor telkens te klikken op het woord/de woorden die vetgedrukt worden weergegeven komt u uit bij de (met geel gemarkeerde) zoektermen. 

Welke archieftoegangen heeft het Gelders Archief?

Bekijk het Archievenoverzicht  om te zien welke archieven zich in het Gelders Archief bevinden. Deze zijn niet allemaal geïnventariseerd en beschikbaar voor inzage. Als er geen inventarislijst beschikbaar is, is dit archief helaas nog niet in te zien. 
 

 

beacon
 
 
Inleiding
1. Openbaarheid en citeren
2. Archiefvormer en inventarisatie
0327 Fraterhuis te Doesburg
Inleiding
2.
Archiefvormer en inventarisatie
Organisatie: Gelders Archief
De geschiedenis van het Fraterhuis te Doesburg moet nog geschreven worden. De onder no. 1 van den inventaris opgenomen kroniek zal daarbij tot gids kunnen strekken. Men zie verder: Jacobus Traiecti alias De Voecht, Narratio de inchoatione domus clericorum in Zwollis, uitgegeven door Dr. M. Schoengen (Werken Historisch Genootschap 3e serie no. 13), blz. 84 noot 8, waar oudere literatuur genoemd wordt. Over de stichting van Doesburgsche Fraterhuis, die volgens Schoengen ter aangehaalde plaatse nader onderzocht diende te worden, handelt P.H.J. Knierim, Dirc van Herxen (1381-1457), rector van het Zwolsche Fratershuis, Acad. proefschrift Leiden 1926, blz. 72. Verder zie men: R.R. Post, 'Studiën over de Broeders van het Gemeene Leven', in: Nederlandsche Historiebladen, I (1938) blz. 304, II (1939), blz. 136 (spec. blz. 143-146) en dezelfde, 'De broeders des gemeenen levens en zielzorg', in: Studia Catholica, 1939, blz. 28, en eindelijk van denzelfde, De moderne devotie, 1940 (Patria-serie).
De stichting van het Fraterhuis te Doesburg valt in het jaar 1426, toen de Zwolsche broeders de stad hunner inwoning moesten verlaten wegens hunne gehoorzaamheid aan het pauselijk interdict in den strijd tusschen Rudolf van Diepholt en Zweder van Culemborg om den Utrechtschen bisschopszetel. Na aanvankelijk een huis te hebben gehuurd vestigden de broeders zich in 1429 in een door hen gekocht huis aan de Waterstraat (Reg.no. 457). In 1448 kochten zij een huis aan de Bergstraat (Reg.no. 688) en het huis aan de Waterstraat kreeg een nieuwe bestemming, namelijk als stichting voor arme vrouwen, opgericht door heer Evert van Bingerden, later genaamd het Weduwenhuis (Reg.no. 693). Aan de Bergstraat is het huis gevestigd gebleven. Volgens de mededeling van Huygen blz. 10 bevatte het een belangrijke bibliotheek, die in 1586 door de soldaten van Leicester op de Markt is verbrand.
Bij hun kerkdiensten bedienden de broeders zich aanvankelijk van een altare portatile (Reg.nos. 248, 522), totdat zij in 1439 met toestemming van den pastoor en den Landcommandeur een kapel bouwden, die in 1441 werd gewijd (Reg.nos. 578, 606). De kapel van het nieuwe huis werd gewijd in 1459, het kerkhof in 1472 (Reg.no. 834). Een klokketoren werd in 1485 gebouwd (Reg.no. 1103). De verhouding tot de parochiekerk werd evenals voor het Groote convent in de jaren 1439-1441 geregeld (Reg.nos. 577, 591, 608), terwijl na het bouwen van de nieuwe kapel in 1459 een andere regeling tot stand kwam (Reg.nos. 839-842). Hoewel bisschop David van Bourgondië in 1465 het Doesburgsche fraterhuis in een klooster veranderde onder de Congregatie van Windesheim (Reg.no. 892), is deze overgang niet tot stand gekomen. Evenals verschillende fraterhuizen elders is ook dat te Doesburg in den loop der 16e eeuw in verval geraakt, en op grond van een bul van paus Pius V uit 1568, gericht tegen personen, die zonder geloften te hebben afgelegd, toch een soort ordeskleed droegen (vergelijk Post, De moderne devotie, blz. 107), werd de gemeenschappelijke samenleving der Doesburgsche fraters in 1571 opgeheven, maar hun goederen voor de oprichting van zes vicarieën in de parochiekerk bestemd. De bisschop van Deventer, Aegidius de Monte, tot wiens bisdom de stad na de kerkelijke reorganisatie van 1559 was komen te behoren, verleende hierop zijn goedkeuring, onder bepaling, dat hem en zijn opvolgers het collatierecht zou toekomen. Ook na deze omzetting zijn de goederen van het Fraterhuis als afzonderlijk vermogenscomplex geadministreerd. Als zodanig stonden zij vóór 1600 onder het bestuur van den Magistraat en nadien onder dat van Gedeputeerde Staten van het kwartier van Zutphen en komen zij in de rekeningen van de door dit college aangestelde rentmeesters der geestelijke goederen voor.
Deze inventaris was oorspronkelijk een aanhangsel bij de inventaris van het Oud archief Doesburg. Daardoor vormen de regestnummers geen doorlopende reeks, aangezien ze één geheel vormden met de regesten van dat archief.

Kenmerken

Datering:
1357-1577
Auteur:
A.J. van de Ven