Uw zoekacties: Tiendcommissie in het tweede Tienddistrict te Arnhem; Kaarten

0302 Tiendcommissie in het tweede Tienddistrict te Arnhem; Kaarten ( Gelders Archief )

Archieftoegang

Hier vindt u de inventaris van een archieftoegang. Hierin staat beschreven welke stukken zich in dit archief bevinden. 
 
Het nummer dat voor de titel van het archief staat is het toegangsnummer van dit archief. Het nummer dat voor de beschrijving van een stuk staat is het inventarisnummer. 
  • Bij ‘Kenmerken’ vindt u algemene informatie over dit archief
  • Bij ‘Inleiding’ vindt u achtergrondinformatie over dit archief, denk hierbij aan de openbaarheid, de archiefvormer en de oorsprong en opbouw van het archief.
  • Bij ‘Inventaris’ vindt u de lijst met beschrijvingen van stukken die zich in dit archief bevinden. 

Hoe zoekt u door een archieftoegang?

Klik op de zoekbalk links bovenin en voer uw zoekterm(en) in. Klik vervolgens op ‘zoek’.
Onder ‘Gevonden archiefstukken’ verschijnen de beschrijvingen van stukken uit dit archief waar deze term in voorkomt. Om te zien in welk deel van het archief deze stukken zitten klikt u op ‘Inventaris’. Dor telkens te klikken op het woord/de woorden die vetgedrukt worden weergegeven komt u uit bij de (met geel gemarkeerde) zoektermen. 

Welke archieftoegangen heeft het Gelders Archief?

Bekijk het Archievenoverzicht  om te zien welke archieven zich in het Gelders Archief bevinden. Deze zijn niet allemaal geïnventariseerd en beschikbaar voor inzage. Als er geen inventarislijst beschikbaar is, is dit archief helaas nog niet in te zien. 
 

 

beacon
 
 
Inleiding
1. Openbaarheid en citeren
2. Inleiding
2.1. Het tiendrecht
0302 Tiendcommissie in het tweede Tienddistrict te Arnhem; Kaarten
Inleiding
2. Inleiding
2.1.
Het tiendrecht
Organisatie: Gelders Archief
"Het recht van tiend was het zakelijke recht om een evenredig deel te heffen, meestal een tiende, van de gewassen, gegroeid op grond bij een ander in gebruik, of van de jongen van dieren, op dien grond geworpen" *  .
Het tiendrecht is van kerkelijke oorsprong. In de loop der eeuwen waren de tienden steeds meer in wereldlijke handen overgegaan.
In tegenstelling tot de uit het leenstelsel afkomstige heerlijke rechten, werden in 1795 de tienden, die immers niet uit het leenstelsel afkomstig waren, niet afgeschaft. In de loop van de 19e eeuw onderkende men steeds meer een aantal nadelen die aan de tiendheffing verbonden waren en die de ontwikkeling van de landbouw in de weg stonden *  . De belangrijkste hiervan waren:
1. De tiendheffer plukte wel de vruchten van de investeringen door de tiendplichtige gedaan, maar droeg niet bij in de kosten.
2. De tiendplichtige mocht de oogst niet binnen halen vóór hij de tiendheffer had gewaarschuwd zijn aandeel op te halen. Hierdoor kon bij ongunstig oogstweer schade ontstaan.
3. De neiging bestond zo weinig mogelijk tiendplichtige gewassen te verbouwen. Dit kon nadelig zijn voor de grond (te weinig vruchtwisseling).
4. Men vond dat het verzet, dat zich ieder jaar tegen de tiendheffing uitte, een verkeerde morele invloed had op de landbouwersstand.
5. De rechtsgeldigheid en de aard van veel tiendrechten werden vaak, en de omvang ervan bijna altijd betwist. Van geen enkele tiend stond vast wat zijn omvang was.
Deze bezwaren leidden uiteindelijk tot de wet van afschaffing van de tienden van 16 juli 1907, Stbl. 222. Op 1 januari 1909, de dag van de inwerkingtreding van de wet, was ingevolge artikel 1 van die wet alle tiendplichtigheid vervallen. Aan hen die toen tot tiendheffing gerechtigd waren verzekerde de wet een schadeloosstelling van Rijkswege, mits aangifte van het recht was gedaan bij de bevoegde tiendcommissie vóór 1 april 1909 *  . Om aan de voor de schadeloosstelling benodigde gelden te komen werd in de wet bepaald dat "op elk kadastraal perceel, wegens het vervallen van welke tiendplichtigheid schadeloosstelling wordt verleend onder de naam tiendrente een schuldplichtigheid ten behoeve van het Rijk rust" *  . Deze tiendrente bedroeg 5,55% van de schadeloosstelling, over een periode van 30 jaar jaarlijks door de gebruiker van de grond te voldoen *  .
2.2. De tiendcommissies
2.3. Het archief
2.4. Verantwoording
2.5. Literatuurlijst
2.6. Bijlagen
Inventaris

Kenmerken

Datering:
1757-1912
Auteur:
G. Ribbers, P.M.H. Waters
Categorie: