Uw zoekacties: Sociëteit te Assen

0719 Sociëteit te Assen ( Drents Archief )

Uitleg bij archieftoegang

Een archieftoegang geeft uitgebreide informatie over een bepaald archief.

Een archieftoegang bestaat over het algemeen uit de navolgende onderdelen:

• Kenmerken van het archief
• Inleiding op het archief
• Inventaris of plaatsingslijst
• Eventueel bijlagen

De kenmerken van het archief zijn o.m. de omvang, vindplaats, beschikbaarheid, openbaarheid en andere.

De inleiding op het archief bevat interessante informatie over de geschiedenis van het archief, achtergronden van de archiefvormer en kan ook aanwijzingen voor het gebruik bevatten.

De inventaris of plaatsingslijst is een hiërarchisch opgebouwd overzicht van beschreven archiefstukken. De beschrijvingen zijn formeel en globaal. Het lezen en begrijpen van een inventaris behoeft enige oefening en ervaring.

Bij het zoeken in de inventaris wordt de hiërarchie gevolgd. De rubrieken in de inventaris maken deel uit van de beschrijving op een lager niveau. Komt de zoekterm in een hoger niveau voor, dan voldoen onderliggende niveaus ook aan de zoekvraag.

beacon
 
 
Inventaris
1. Inleiding
0719 Sociëteit te Assen
1.
Inleiding
Organisatie: Drents Archief
De vermoedelijk eerste sociëteit van Drenthe werd op 21 maart 1780 in Assen opgericht. Over die oprichting is weinig bekend. Er is een artikel van mr. J.A.W. Gratama in de Provinciale Drentsche en Asser Courant van 23 januari 1880, waarin hij onder andere de aanwezigheid van de "wetten" van de sociëteit vermeldt. Hieruit blijkt dat de sociëteit geopend was op "'s Lands regt-, rekendagen en lottingen of andere ordinaire en extra- ordinaire vergaderingen op commissiën" *  .
Het doel van de sociëteit was de bevordering van vriendschappelijke conversatie in een sociabel milieu, als verpozing na de drukke bezigheden in de colleges van regering en rechtsbedeling *  . Gratama beschrijft in zijn artikel de sociëteit als "eene Drentsche Sociëteit, waarvan de leden over geheel Drenthe verspreid woonden en behoorden tot de Burgerlijke Regering, de Regtscollegies etc. Het waren Drost en Gedeputeerden, Ridders en Eigenerfden, leden van den Loffelijken Etstoel etc., die men onder de Sociëteitsleden aantreft". Volgens een bij die "wetten" afgedrukte ledenlijst bedroeg in de jaren 1780-1783 het aantal leden 55.
Het is aan te nemen dat deze sociëteit in de eerste jaren van de Franse tijd ten onder is gegaan *  . Op 13 juni 1806 richtten mr. Sigismund Jacques graaf van Heiden, ds. Menso Alting en mr. Johannes Henricus Petrus van Lier, als gemachtigden van de voornaamsten van Drenthe, tot het Landschapsbestuur een verzoek om "de westelijke schuur, behorende bij het Landshuis, voorheen tot de paardestalling van het Drostenhuis hebbende gediend, met de daartoe benodigde grond" te mogen kopen *  . Nadat het perceel getaxeerd was, besloot het Landschapsbestuur de volgende dag, 14 juni, tot de verkoop over te gaan voor een som van ? 1000 *  . Zo vestigde zich in het gebouw op de hoek van Brink en Drostenlaan in Assen de Heerensociëteit, het ontmoetingscentrum van Drentse en vooral Asser notabelen.
Door het ontbreken van archivalia van de Sociëteit is er over haar geschiedenis in de eerste helft van de 19e eeuw weinig bekend. Onder andere via de hierna beschreven stukken, aanvangend in 1851, wordt ons meer bekend.
In 1854 zou in Assen het 9e Landhuishoudkundig Congres gehouden worden *  . Een groot aantal feestelijkheden werd georganiseerd, vooral ook omdat koning Willem III het congres zou bezoeken. Een van de plannen ter verhoging van de feestvreugde was de bouw van een buitensociëteit aan de rand van het Asser bos, ten westen van de hertenkamp. Toen in juni 1854 het congres begon, was het gebouw gereed. In december 1854 kwamen het gemeentebestuur van Assen en het bestuur van de Heerensociëteit overeen, dat de laatste het recht van opstal kreeg van de Buitensociëteit *  .
Behalve als ontspanningsoord in de zomer is de Buitensociëteit in de loop der jaren voor meer doeleinden gebruikt *  . Er werd een kegelbaan in aangelegd, rond 1883 werd een muziektent naast het gebouw opgericht en rond 1892 werd het terrein ten zuiden van de Buitensociëteit bestemd als tennisbaan. In 1896 deed de Asser Wielrijders-Club Hermes het verzoek 's winters een zaal te mogen gebruiken voor het "zaalrijden".
De sociëteit aan de Brink is tot de oorlogsjaren in gebruik gebleven *  , de Buitensociëteit is overgenomen door de N.V. Hertenkamp en later bestemd tot café-restaurant de Hertenkamp.
Het hierna beschreven archief is in delen in het rijksarchief in Assen gekomen. Het grootste deel (nrs. 2-13) werd in 1974 door de directeur van het provinciaal museum overgedragen, het kasboek (nr. 14) was al eerder ten rijksarchieve gekomen (onbekend wanneer) en het kasboek van de Vrijdagavondkegelclub van leden van de sociëteit werd in 1972 overgedragen door ir. T.W. Siertsema te Assen. Nadien zijn nog enkele aanvullingen op het archief gevolgd.

Kenmerken

Datering:
1780-1980
Beschrijving:
Sociëteit te Assen
Citeerinstructie:
Bij het citeren in annotatie en verantwoording dient het archief tenminste eenmaal volledig en zonder afkortingen te worden vermeld. Daarna kan worden volstaan met verkorte aanhaling.
VOLLEDIG:
Drents Archief, Assen. Toegang 0719 Sociëteit te Assen
VERKORT:
NL-AsnDA, 0719