Uw zoekacties: Doop-, trouw-, overlijdens- en begraafregisters van vóór 181

0176.02 Doop-, trouw-, overlijdens- en begraafregisters van vóór 181 ( Drents Archief )

Uitleg bij archieftoegang

Een archieftoegang geeft uitgebreide informatie over een bepaald archief.

Een archieftoegang bestaat over het algemeen uit de navolgende onderdelen:

• Kenmerken van het archief
• Inleiding op het archief
• Inventaris of plaatsingslijst
• Eventueel bijlagen

De kenmerken van het archief zijn o.m. de omvang, vindplaats, beschikbaarheid, openbaarheid en andere.

De inleiding op het archief bevat interessante informatie over de geschiedenis van het archief, achtergronden van de archiefvormer en kan ook aanwijzingen voor het gebruik bevatten.

De inventaris of plaatsingslijst is een hiërarchisch opgebouwd overzicht van beschreven archiefstukken. De beschrijvingen zijn formeel en globaal. Het lezen en begrijpen van een inventaris behoeft enige oefening en ervaring.

Bij het zoeken in de inventaris wordt de hiërarchie gevolgd. De rubrieken in de inventaris maken deel uit van de beschrijving op een lager niveau. Komt de zoekterm in een hoger niveau voor, dan voldoen onderliggende niveaus ook aan de zoekvraag.

beacon
 
 
Inventaris
1. Inleiding
0176.02 Doop-, trouw-, overlijdens- en begraafregisters van vóór 181
1.
Inleiding
Organisatie: Drents Archief
Vanaf 1 maart 1811 golden de Franse wetten in de bij Frankrijk ingelijfde Hollandse departementen *  . Bij die wetten behoorde ook de Code Civil, het Burgerlijk Wetboek. Een beginsel van de Code Civil was dat iedere persoon een voornaam en een vaste achternaam had. Toen het wetboek echter hier te lande werd ingevoerd, was dit allerminst het geval. De keuze in voornamen was vrij en men wisselde nog wel eens van achternaam.
Om die reden vaardigde Napoleon op 18 augustus 1811 een decreet uit "betrekkelijk de Ingezetenen der Departementen van Holland, die tot op dit ogenblik nog geene vaste familienamen en voornamen hebben" *  . In dit decreet werd voorgeschreven dat ieder binnen één jaar een vaste familienaan en voornaam moest hebben. Voorwaarde voor de aanneming van familienamen was dat namen van steden niet werden toegelaten, tenzij men die altijd al gevoerd had. Van de naamsaanneming moest verklaring worden gedaan aan de ambtenaar van de burgerlijke stand, die daarvan een akte opmaakte. Het decreet is kennelijk niet al te voorspoedig uitgevoerd. Op 17 mei 1813 verleende keizer Napoleon uitstel tot 1 januari 1814 aan diegenen die nog geen vaste familienaam of voornaam hadden aangenomen *  .
De gebeurtenissen van eind 1813 maakten een eind aan de Franse heerschappij. Maar ook koning Willem I zag het belang van vaste geslachtnamen in. "In aanmerking nemende dat het in sommige gedeelten des Rijks nog steeds plaats vindt, om geene eigenlijke geslachtsnamen te voeren, maar in tegendeel veranderlijke bijnamen te dragen, en deze telkens, bij verandering van woonplaats, met andere namen, die ontleend worden van de plaatsen of erven, welke op nieuw met der woon betrokken zijn, te verwisselen", stelde hij op 8 november 1825 *  een termijn van zes maanden, waarbinnen degene die tot nog toe nalatig waren gebleven, een vaste geslachtsnaam konden aannemen en daarvan aan de ambtenaar van de burgerlijke stand de vereiste verklaring af moesten leggen. Als sanctie werd nu gedreigd met een boete van hoogstens ¿ 100 of gevangenisstraf van ten langste 14 dagen.
Zoals vermeld moesten de ambtenaren van de burgerlijke stand een akte opmaken van de verklaring van aanneming van een geslachtsnaam. De registers, waarin deze akten ingeschreven waren, zijn van een aantal gemeenten bewaard gebleven: de ingevolge het besluit van 1811 opgemaakte registers van Anloo, Eelde, Eelde, Hoogeveen, Rolde, Ruinen, Vries en Zweeloo; de ingevolge het besluit van 1825 opgemaakte registers van Anloo, Coevorden, Emmen, Havelte, Hoogeveen, Meppel, Oosterhesselen, Rolde, Smilde, Vledder, Zuidlaren en Zuidwolde. Zes gemeenten hebben hun register van aanneming van geslachtnamen overgedragen aan het rijksarchief in Drenthe *  , de andere elf hebben hun exemplaar behouden. Alle registers zijn ten rijksarchieven gexerokopiëerd.

Kenmerken

Datering:
1811-1827
Beschrijving:
Doop-, trouw-, overlijdens- en begraafregisters van vóór 1811 in de provincie Drenthe, tevens bevattende registers van aanneming van geslachtsnamen
Citeerinstructie:
Bij het citeren in annotatie en verantwoording dient het archief tenminste eenmaal volledig en zonder afkortingen te worden vermeld. Daarna kan worden volstaan met verkorte aanhaling.
VOLLEDIG:
Drents Archief, Assen. Toegang 0176.02 Doop-, trouw-, overlijdens- en begraafregisters van vóór 181
VERKORT:
NL-AsnDA, 0176.02
Categorie:
  • Zonder categorie