0016 Rentmeester van de tertiën der vicarieën te Amersfoort, 1374-2015 ( Archief Eemland )
0016
Rentmeester van de tertiën der vicarieën te Amersfoort, 1374-2015
Inventaris
1. Inleiding
0016 Rentmeester van de tertiën der vicarieën te Amersfoort, 1374-2015
1.
Inleiding
In de middeleeuwen werden door families of broederschappen (gilden) altaren in de kerk gesticht om missen te laten te lezen voor het zieleheil van overleden familieleden of broeders. Een vicaris werd aangesteld om missen te lezen. Voor zijn onderhoud dienden de inkomsten uit goederen die voor dit doel geschonken werden. Na de reformatie verviel de mogelijkheid om missen te lezen. Aan de oorspronkelijke intentie van de stichters werd dus niet meer voldaan. De Staten van Utrecht besloten toen dat een derde (terts) van de inkomsten van deze goederen voor godsdienstige doelen gebruikt moest worden, zoals de salariëring van de predikanten en beurzen voor theologiestudenten
De eigenaars, possesseurs of vicarissen verhuurden hun goederen en droegen een derde deel van de netto-inkomsten af aan de ontvangers. Het omgekeerde gebeurde ook wel. In later tijd kwam het beheer geheel onder de rentmeester die de eigenaren en de vijf studenten hun rechtmatig deel uitkeerde (Themaat, 245). Vanaf 1876 berust het bestuur van de vicarieën bij de twee provisoren (burgemeester en jongste wethouder) (Van Kan). De correspondentie over de begeving van de vicarieën die voorheen rechtstreeks verliep tussen GS of Minister van BiZa en rentmeester verliep vanaf toen via de provisoren
Oorspronkelijk 50 vicarieën (Van Bemmel, 103). 25 vicarieën, met uitzondering van de 17e (St Aagtenklooster) en de 24e (kapel Armen de Poth), allen in de St Joriskerk (Themaat, 248), daarna volgt een opsomming (248-251), waarbij Themaat de nummering uit de rekeningen aanhoudt
voor 1876 (Minister ===) GS ====Rentmeester
na 1876 Minister ====Provisoren =====Rentmeester GS ====Provisoren====Rentmeester
Eind 19e eeuw was de situatie zo dat er 15 vrije vicarieën waren, waarvan de opbrengsten ten goede kwamen aan de beurzen voor vijf studenten. De begeving geschiedde door de minister. Van de 6 overige vicarieën berust het collatierecht bij de minister en de provisoren (Themaat, 254)
Rekeningen lopen door na 1800 (1801 vijfde rekening van Otto Scheltus van Leusden,1800 vierde)
laatste wijziging 04-01-2022
101 beschreven archiefstukken
Kenmerken
Datering:
1374-2015
TE RAADPLEGEN IN:
Amersfoort
Soort toegang:
inventaris
Internet:
Vicarieën.pdf
Auteur:
A.F.M. Reichgelt
Openbaarheid:
volledig
Omvang:
3,7 meter
Herkomst:
wet
Citeerinstructie:
Bij het citeren in annotatie en verantwoording dient het archief tenminste eenmaal volledig en zonder afkortingen te worden vermeld. Daarna kan worden volstaan met verkorte aanhaling.
VOLLEDIG:
Archief Eemland, Amersfoort. Toegang 0016 Rentmeester van de tertiën der vicarieën te Amersfoort, 1374-2015
VERKORT:
NL-AmfAE 0016
VOLLEDIG:
Archief Eemland, Amersfoort. Toegang 0016 Rentmeester van de tertiën der vicarieën te Amersfoort, 1374-2015
VERKORT:
NL-AmfAE 0016
Geografische namen:
laatste wijziging 04-01-2022
101 beschreven archiefstukken