Uw zoekacties: Plaatselijk bestuur van Borculo, 1590-1817

0338 Plaatselijk bestuur van Borculo, 1590-1817 ( Erfgoedcentrum Achterhoek en Liemers )

Een archieftoegang geeft uitgebreide informatie over een bepaald archief.

Een archieftoegang bestaat over het algemeen uit de navolgende onderdelen:

• Kenmerken van het archief
• Inleiding op het archief
• Inventaris of plaatsingslijst
• Eventueel bijlagen

De kenmerken van het archief zijn o.m. de datering, omvang, vindplaats, beschikbaarheid, openbaarheid en andere. Als de datering jaartallen tussen haakjes bevat, betekent dat dat er zich stukken in het archief bevinden die buiten de datering van het 'archiefblok' vallen.

De inleiding op het archief bevat interessante informatie over de geschiedenis van het archief, achtergronden van de archiefvormer en kan ook aanwijzingen voor het gebruik bevatten.

De inventaris of plaatsingslijst is een hiërarchisch opgebouwd overzicht van beschreven archiefstukken. De beschrijvingen zijn formeel en globaal. Het lezen en begrijpen van een inventaris behoeft enige oefening en ervaring.

Bij het zoeken in de inventaris wordt de hiërarchie gevolgd. De rubrieken in de inventaris maken deel uit van de beschrijving op een lager niveau. Komt de zoekterm in een hoger niveau voor, dan voldoen onderliggende niveaus ook aan de zoekvraag.

beacon
 
 
Inleiding * 
In zijn grootste omvang omvatte de heerlijkheid Borculo het grondgebied van de huidige gemeenten Borculo, Neede, Eibergen, Groenlo en Lichtenvoorde. De grenzen van de heerlijkheid zijn in de loop der tijd nogal eens aan veranderingen onderhevig geweest. Duidelijk is, dat de huidige gemeentegrenzen in hoofdzaak terug te voeren zijn op de grenzen van de voogdijen. In de vorming van deze voogdijen (ca. 1500) is de ordende hand van de heer van Borculo duidelijk aanwezig geweest. Naast deze bestuurlijke/territoriale grenzen waren er oudere kerkelijke of kerspelgrenzen, marke- en buurschapsgrenzen.
Kerspelen en buurschappen
0338 Plaatselijk bestuur van Borculo, 1590-1817
Inleiding1
Kerspelen en buurschappen
De oudst bekende indeling van het gebied is die in parochies of kerspelen. Het woord kerspel is ontstaan uit kerk+spellen, waarbij spellen "verklaren" betekent. Spel is de verkondiging van rechtsbeslissingen en vervolgens het gebied waarvoor deze beslissingen van kracht waren. Meestal viel in de Middeleeuwen het gebied van de kerkelijke gemeente en dat van het wereldlijk gezag samen. Maar er waren uitzonderingen, zeker ook in de heerlijkheid Borculo. Tot 1509 waren er in de heerlijkheid Borculo vier kerspelen te onderscheiden. Deze parochies werden voor het eerst genoemd in de goederenlijst van graaf Hendrik van Dahl uit 1188.

Overzicht van de kerspelen met onderhorige buurschappen (tot 1509):
Groenlo: Avest, Beltrum, Dijcke, Harreveld, Lichtenvoorde, Lievelde, Lintvelde, Vragender, Zieuwent, Zomers, Zwolle;
Eibergen: Borclo of Eldijck, Haarlo, Holterhoek, Hupsel, Mallem en Loo, Olden Eibergen, Rekken;
Neede: Brammelerbroek, Gelselaar, Giffel, Hoonte, Lochuizen, Markvelde (wereldlijk echter behorend tot de heerlijkheid Diepenheim!), Noordijk;
Geesteren: Biel (Over- en Nederbiel), Heure, Resepe of Kulsdom.

Pas in 1509 werd het kerspel Borculo gesticht. Dit bestond uit de stad Borculo (van de parochie Geesteren afgesplitst), het kasteel Borculo (van de parochie Eibergen afgesplitst) en de buurschap Dijcke of Dijkhoek (van de parochie Groenlo afgesplitst).
Het is nog niet helemaal duidelijk of er een samenhang bestaat tussen de oprichting van dit nieuwe kerspel en de omvorming van de wereldlijke kerspelen in voogdijen. De voogdijen worden namelijk pas na 1500 genoemd.
Steden
Dorpen
Voogdijen en buurschappen
Borculo: een leen van de vorstbisschop van Munster
Verkoop van Groenlo
Eenherig van 1360 tot 1616
20 december 1615: Borculo wordt Gelders
Indeling vanaf 1616

Kenmerken

Datering:
1590-1817
Toegang:
inventaris
Gemeente:
Berkelland
Omvang:
3,625
Citeerinstructie:
Bij het citeren in annotatie en verantwoording dient het archief tenminste eenmaal volledig en zonder afkortingen te worden vermeld. Daarna kan worden volstaan met verkorte aanhaling.
Information obtained from our archives can not be used without crediting the source and our archive must be mentioned at least once in full without abbreviations.
VOLLEDIG/Full:
Erfgoedcentrum Achterhoek en Liemers, Doetinchem. Toegang 0338 Plaatselijk bestuur van Borculo, 1590-1817
VERKORT/Thereafter:
NL-DtcSARA 0338
Archiefvormer(s):