Uw zoekacties: Koninklijke Fabrieken Diepenbrock en Reigers te Ulft NV (DRU...

0195 Koninklijke Fabrieken Diepenbrock en Reigers te Ulft NV (DRU), 1882-1982 (1992) ( Erfgoedcentrum Achterhoek en Liemers )

Een archieftoegang geeft uitgebreide informatie over een bepaald archief.

Een archieftoegang bestaat over het algemeen uit de navolgende onderdelen:

• Kenmerken van het archief
• Inleiding op het archief
• Inventaris of plaatsingslijst
• Eventueel bijlagen

De kenmerken van het archief zijn o.m. de datering, omvang, vindplaats, beschikbaarheid, openbaarheid en andere. Als de datering jaartallen tussen haakjes bevat, betekent dat dat er zich stukken in het archief bevinden die buiten de datering van het 'archiefblok' vallen.

De inleiding op het archief bevat interessante informatie over de geschiedenis van het archief, achtergronden van de archiefvormer en kan ook aanwijzingen voor het gebruik bevatten.

De inventaris of plaatsingslijst is een hiërarchisch opgebouwd overzicht van beschreven archiefstukken. De beschrijvingen zijn formeel en globaal. Het lezen en begrijpen van een inventaris behoeft enige oefening en ervaring.

Bij het zoeken in de inventaris wordt de hiërarchie gevolgd. De rubrieken in de inventaris maken deel uit van de beschrijving op een lager niveau. Komt de zoekterm in een hoger niveau voor, dan voldoen onderliggende niveaus ook aan de zoekvraag.

beacon
 
 
Inleiding
Toelichting
Het voorlopig karakter van de inventarisatie
Historie
0195 Koninklijke Fabrieken Diepenbrock en Reigers te Ulft NV (DRU), 1882-1982 (1992)
Inleiding
Historie
In 1754 werd te Ulft, gelegen aan der Oude IJssel, aan de zogeheten Meulenbeek een hoogoven gesticht. De Meulenbeek was een kanaal, een afkorting van een bocht in de Oude IJssel die in de zeventiende eeuw was gegraven om het water uit de rivier op te stuwen zodat er een watermolen kon worden aangedreven. In 1754 werd de watermolen dienstbaar gemaakt om de blaasbalgen van de hoogoven in gang te zetten. De oudst bewaarde gegevens over dit Ulftse bedrijf, zoals de rekeningen van de campagnes uit de eerste jaren, bevinden zich in het archief van Huis Bergh.
In 1853 werd voor de aandrijving van de blaasbalgen tevens een 'stoomwerktuig' geplaatst. Na een aarzelende start bloeide ter plaatse een bedrijf op dat in de 19e eeuw onder de naam Diepenbrock & Reigers Ulft (DRU) wijd en zijd bekend werd. De gietijzeren producten vonden hun weg in een groot afzetgebied. In 1853 werd de basis gelegd voor de emailleerafdeling die uiteindelijk zou bijdragen aan het succes van de DRU-producten. De laatste drie decennia van de 19e eeuw waren de gouden tijd van het gegoten gietijzer. De DRU-producten waren divers: behalve allerhande keukengerei (vooral pannen) werden ook dakgoten, grafkruisen, vensters, paraplustandaards, putranden, muurankers, kolommen (geraamte Paleis voor Volksvlijt te Amsterdam) en machineonderdelen gegoten. In 1890 toen de locale voorraad ijzeroer grotendeels was uitgeput werd de hoogoven definitief gedoofd. Voortaan werd van elders aangevoerd ijzer in de gieterij verwerkt.
De bedrijfsbehoefte aan een verbeterde infrastructuur maakte dat de Oude IJssel tot Ulft permanent bevaarbaar werd gemaakt (1880) en dat er een tramwegverbinding tot stand kwam (1890). Ook had de door de DRU geschapen werkgelegenheid grote invloed op de stedenbouwkundige ontwikkeling van de kernen Ulft, Oer en Pol. In 1914 werden deze buurtschappen administratief verenigd tot het dorp Ulft dat uitgroeide tot de grootste woonkern in de toenmalige gemeente Gendringen. De naam 'Olde hut' die de DRU in de volksmond kreeg is te danken aan het feit dat in 1890 een tweede ijzergieterij in Ulft werd gevestigd, de firma Becking en Bongers, die de naam 'Ni-je hut' kreeg. ('Hut' of 'Hütte' was in de streektaal de ingeburgerde de aanduiding voor ijzersmeltoven). In 1918 werd het bedrijf uitgebreid met een badkuipenfabriek. In 1934, in de crisistijd werd de haardenfabriek Jan Jaarsma NV overgenomen, de door DRU voortgezette productie bleek een belangrijke impuls in de economisch moeilijke tijd. De Tweede Wereldoorlog overleefde het bedrijf met binnen de aanvaardbare perken gebleven schade. De productie kon op beperkte schaal worden voortgezet. Na de oorlog klom het bedrijf geleidelijk uit het dal. De productie kon de vraag naar DRU-producten niet bijhouden. Toch ontstonden in 1951 problemen door een omslag in de vraag. Een verandering in de productiepolitiek zorgde ervoor dat in 1954 het 200-jarige bestaan van het bedrijf vol optimisme kon worden gevierd. Na een aantal jaren van voorspoed (energieverbruikend Nederland schakelde op grote schaal over op aardgas) met de productie van gashaarden en fornuizen, ontstonden in de jaren zeventig opnieuw problemen.
Het bedrijf wist na de sluiting van de gieterij (1972) door fusies en reorganisaties en productieaanpassingen (o.a. vervaardiging melkkoeltanks en toelevering) nog enkele decennia te overleven. Uiteindelijk werd de DRU aan het einde van de 20e eeuw opgesplitst in verschillende bedrijven. Het oorspronkelijke fabrieksterrein aan de Oude IJssel werd verlaten. De bedrijfsgebouwen resteerden als monumenten van industriële archeologie. De historisch en architectonisch meest waardevolle delen bleven gespaard om te worden ingepast in een ambitieus stedenbouwkundig plan waarin, na de nodige sloopwerkzaamheden en bodemsanering, werd voorzien in de bouw van woningen en bestuurs- en culturele instellingen.
Het beeld van de ijzergieter, de fabriekswatertoren en oude gevels van de bedrijfsgebouwen, een ijzermuseum *  en naamgeving van verschillende locaties herinneren ter plaatse nog aan twee en een halve eeuw ijzerindustrie.
Literatuur:
NV Diepenbrock & Reigers, Tweehonderd jaar DRU 1754-1954, Ulft 1954

Beukelaer, H. de, Nijver in het groen, Doetinchem 1990
Aanvulling 2016
Aanvulling 2017
Aanvulling 2023

Kenmerken

Datering:
1898-1982
Auteur:
J.G.M. Gervers, S. Gijsbers, W. Willemsen, P.J. Bresser
Toegang:
inventaris
Gemeente:
Oude IJsselstreek
Omvang:
10,00
Citeerinstructie:
Bij het citeren in annotatie en verantwoording dient het archief tenminste eenmaal volledig en zonder afkortingen te worden vermeld. Daarna kan worden volstaan met verkorte aanhaling.
Information obtained from our archives can not be used without crediting the source and our archive must be mentioned at least once in full without abbreviations.
VOLLEDIG/Full:
Erfgoedcentrum Achterhoek en Liemers, Doetinchem. Toegang 0195 Koninklijke Fabrieken Diepenbrock en Reigers te Ulft NV (DRU), 1882-1982 (1992)
VERKORT/Thereafter:
NL-DtcSARA 0195