Uw zoekacties: Gasthuis te 's-Heerenberg, (1419) 1444-1965 (1969)

0166 Gasthuis te 's-Heerenberg, (1419) 1444-1965 (1969) ( Erfgoedcentrum Achterhoek en Liemers )

Een archieftoegang geeft uitgebreide informatie over een bepaald archief.

Een archieftoegang bestaat over het algemeen uit de navolgende onderdelen:

• Kenmerken van het archief
• Inleiding op het archief
• Inventaris of plaatsingslijst
• Eventueel bijlagen

De kenmerken van het archief zijn o.m. de datering, omvang, vindplaats, beschikbaarheid, openbaarheid en andere. Als de datering jaartallen tussen haakjes bevat, betekent dat dat er zich stukken in het archief bevinden die buiten de datering van het 'archiefblok' vallen.

De inleiding op het archief bevat interessante informatie over de geschiedenis van het archief, achtergronden van de archiefvormer en kan ook aanwijzingen voor het gebruik bevatten.

De inventaris of plaatsingslijst is een hiërarchisch opgebouwd overzicht van beschreven archiefstukken. De beschrijvingen zijn formeel en globaal. Het lezen en begrijpen van een inventaris behoeft enige oefening en ervaring.

Bij het zoeken in de inventaris wordt de hiërarchie gevolgd. De rubrieken in de inventaris maken deel uit van de beschrijving op een lager niveau. Komt de zoekterm in een hoger niveau voor, dan voldoen onderliggende niveaus ook aan de zoekvraag.

beacon
 
 
Inleiding
Geschiedenis
Het archief
De inventarisatie
0166 Gasthuis te 's-Heerenberg, (1419) 1444-1965 (1969)
1. Inleiding
De inventarisatie
Als jaar van afsluiting van de inventarisatie is gekozen 1964. Op 1 januari 1965 trad de Algemene Bijstandswet in werking en de ingrijpende wijzigingen die deze wet inhield voor het gasthuis vormen een voor de hand liggende afsluiting van het archief.
In sommige gevallen moest deze datum echter op practische redenen worden overschreden, zoals bij het notulenboek tot 1967 *  en de legger van eigendommen tot 1969 *  .
Bij de herinventarisatie van het oudste gedeelte van het archief is een aantal beslissingen genomen die afwijken van de inzichten van Van de Ven.
Zo is de serie rekeningen gecompleteerd met een vijftal stukken, die door Van de Ven werden beschreven als "registers van pachten, renten en andere inkomsten". * 
Van de Ven plaatste een aantal charters, die Nijhoff had ondergebracht in een rubriek "stukken betreffende de geschiedenis van de stad Bergh en omstreken", in het gasthuisarchief. Als reden geeft hij aan, dat op deze stukken in dorso het jaartal is aangetekend door stadssecretaris Ter Vile. * 
Een dergelijke aantekening staat echter ook op de charters die zich in het stadsarchief bevinden, *  zodat niets er op wijst dat genoemde stukken tot het gasthuisarchief behoren. Ze zijn dan nu ook ondergebracht bij de "stukken zonder blijkbaar verband met het archief".
Hetzelde geldt voor een drietal charters van het Onze Lieve Vrouwen Gilde. *  Hoewel in twee van deze stukken het gasthuis als partij wordt genoemd, gaf een aantekening bij inv. nr. 1266, "deze drie brieven hoeren onser lieven frouwen gildt thoe", de doorslag om ze niet in het gasthuisarchief te plaatsen.
Verder is de rubriek "eigendommen", in tegenstelling tot wat Van de Ven doet, niet ingedeeld naar geografische ligging, maar naar de aard van het eigendom. Dit systeem wordt overigens ook toegepast in de leggers. * 
Ook zijn de rentebrieven niet, zoals men vaak tegenkomt, naar geografische ligging ingedeeld. Te vaak is hier onduidelijk waar het bezwaarde goed lag. Hier is gekozen voor een chronologische ordening.
De kern van het archief wordt gevormd door de series: rekeningen, bijlagen, notulen, correspondentie en vergaderstukken.
Vanaf 1918 zijn alle ter vergadering behandelde stukken per vergadering opgeborgen als "bijlagen bij de notulen". * 
De 19e eeuwse correspondentie is in de jaren 1970-1980 door een vrijwilliger bewerkt. Hoe hij indertijd de stukken heeft aangetroffen is onbekend, maar vermoedelijk heeft hij zelf de series gevormd, aangezien elk spoor van een oude orde ontbreekt.
Uit de periode 1884-1914, waarin A. Heinink het rentmeesterschap uitoefende, stamt een groot aantal losse stukken. Na zijn dood trof men een enorme hoeveelheid losse stukken aan. Ook waren de rekeningen van de laatste jaren niet opgemaakt, zodat een accountantskantoor werd ingeschakeld om de administratie te reconstrueren.
Deze losse stukken zijn alle ondergebracht in de desbetreffende rubrieken. Het feit dat Heinink letterlijk alles bewaarde, heeft wel als voordeel dat we een prima tijdsbeeld krijgen. Hoofdzakelijk om die reden is er uit het archief bijzonder weinig vernietigd. Bijvoorbeeld zouden de rekeningbijlagen voor vernietiging vatbaar zijn geweest, ware het niet dat er bijzonder interessant materiaal schuil gaat tussen de (meestal) ingebonden bijlagen. Zo zijn bijvoorbeeld meerdere akten mee ingebonden. Ook de begrotingen bevinden zich vaak tussen de bijlagen.
In dit geval *  , maar ook indien nodig elders, wordt door een verwijzing het verband tussen de verschillende inventarisnumers duidelijk gemaakt.
Vernietigd is er slechts voor zover het dubbelen betrof van formulieren en circulaires en kladexemplaren van stukken, die zich in origineel in het archief bevinden.
Volledigheidshalve zou ik tenslotte nog willen wijzen op het oud archief van de gemeente Bergh en het archief Huis Bergh. In deze archieven zijn vele gegevens over het gasthuis te vinden en blijken dan ook onontbeerlijk te zijn voor een compleet beeld.
Literatuur en gedrukte bronnen
Aanvulling

Kenmerken

Datering:
1419-1969
Auteur:
H.G. Nijman
Toegang:
inventaris
Gemeente:
Montferland
Omvang:
27,00
Citeerinstructie:
Bij het citeren in annotatie en verantwoording dient het archief tenminste eenmaal volledig en zonder afkortingen te worden vermeld. Daarna kan worden volstaan met verkorte aanhaling.
Information obtained from our archives can not be used without crediting the source and our archive must be mentioned at least once in full without abbreviations.
VOLLEDIG/Full:
Erfgoedcentrum Achterhoek en Liemers, Doetinchem. Toegang 0166 Gasthuis te 's-Heerenberg, (1419) 1444-1965 (1969)
VERKORT/Thereafter:
NL-DtcSARA 0166