0121 Nederlands Werkliedenverbond Patrimonium, afdeling Aalten, 1927-1967 ( Erfgoedcentrum Achterhoek en Liemers )
0121
Nederlands Werkliedenverbond Patrimonium, afdeling Aalten, 1927-1967
Inleiding
Het Nederlands Werkliedenverbond Patrimonium
0121 Nederlands Werkliedenverbond Patrimonium, afdeling Aalten, 1927-1967
1. Inleiding
Het Nederlands Werkliedenverbond Patrimonium
NB:
Ontleend aan: nl.wikipedia.org
Organisatie: Erfgoedcentrum Achterhoek en Liemers
laatste wijziging 24-06-2014
Het Nederlandsch Werkliedenverbond Patrimonium is een christelijke vereniging van arbeiders, die is opgericht in 1876. Patrimonium betekent "vaderlijk erfdeel".
Toen de streng christelijke leden van het Algemeen Nederlandsch Werklieden Verbond (ANWV) allerlei grieven kregen tegen het gevoerde beleid zoals de zondagsontheiliging en de bevordering en uitbreiding van het neutraal Staats-openbaar lager, en middelbaar onderwijs, nam Klaas Kater in 1871 het initiatief tot de oprichting van het Nederlandsch Werklieden Verbond 'Patrimonium'.
Op 3 januari 1876 werd Patrimonium opgericht in Amsterdam. Op 30 november werd het eerste bestuur gekozen. Nadat in andere plaatsen soortgelijke organisaties waren ontstaan, ging Patrimonium vanaf 1880 als landelijke organisatie opereren.
Niet het algemeen kiesrecht, maar het door de anti-revolutionaire leider Abraham Kuyper voorgestane huismanskiesrecht, waarbij het kiesrecht alleen werd toegekend aan mannelijke gezinshoofden, die een huis bewoonden met een bepaalde huurwaarde, werd één van de eisen, en ze sprak zich uit tegen stakingen. Kuyper gebruikte radicale taal en veroordeelde de dienst aan de "Mammon" in alle toonaarden.
Toen de streng christelijke leden van het Algemeen Nederlandsch Werklieden Verbond (ANWV) allerlei grieven kregen tegen het gevoerde beleid zoals de zondagsontheiliging en de bevordering en uitbreiding van het neutraal Staats-openbaar lager, en middelbaar onderwijs, nam Klaas Kater in 1871 het initiatief tot de oprichting van het Nederlandsch Werklieden Verbond 'Patrimonium'.
Op 3 januari 1876 werd Patrimonium opgericht in Amsterdam. Op 30 november werd het eerste bestuur gekozen. Nadat in andere plaatsen soortgelijke organisaties waren ontstaan, ging Patrimonium vanaf 1880 als landelijke organisatie opereren.
Niet het algemeen kiesrecht, maar het door de anti-revolutionaire leider Abraham Kuyper voorgestane huismanskiesrecht, waarbij het kiesrecht alleen werd toegekend aan mannelijke gezinshoofden, die een huis bewoonden met een bepaalde huurwaarde, werd één van de eisen, en ze sprak zich uit tegen stakingen. Kuyper gebruikte radicale taal en veroordeelde de dienst aan de "Mammon" in alle toonaarden.
Vanuit het geloof dat er geen onoverbrugbare tegenstelling was konden ook patroons lid worden. Gezien vanuit het gezichtspunt van de ontwikkeling van het vakverenigingsbeginsel betekende dit principieel en organisatorisch een belangrijke stap terug.
Op 9 november 1891 hield Patrimonium het "Eerste Christelijk Sociaal Congres". Daar hield Abraham Kuyper zijn openingsrede: "Het Sociale vraagstuk en de christelijke religie". In deze rede gaf hij de toehorende arbeiders het advies af te zien van verbetering van het lot en in plaats hiervan "het eeuwige leven" op de voorgrond te stellen. Hij stelde de arbeiders "heerlijkheden na het aardse bestaan" in het vooruitzicht en wees hen er op dat "een lotsverbetering in deze korte spanne tijds van ons tijdelijk aanzijn, wild en woest alle uitzicht op een heerlijkheid, die eeuwig duren zal, afsnijdt".
Na 1886 kwamen de leden vooral uit de Gereformeerde Kerken in Nederland. De hervomde werklieden die 'Patrimonium' te gereformeerd vonden en een eigen tehuis wilden, richtten in 1890 de 'Christelijk Nationale Werkmansbond van leden der Nederlandsche Hervormde Kerk' op.
Op 9 november 1891 hield Patrimonium het "Eerste Christelijk Sociaal Congres". Daar hield Abraham Kuyper zijn openingsrede: "Het Sociale vraagstuk en de christelijke religie". In deze rede gaf hij de toehorende arbeiders het advies af te zien van verbetering van het lot en in plaats hiervan "het eeuwige leven" op de voorgrond te stellen. Hij stelde de arbeiders "heerlijkheden na het aardse bestaan" in het vooruitzicht en wees hen er op dat "een lotsverbetering in deze korte spanne tijds van ons tijdelijk aanzijn, wild en woest alle uitzicht op een heerlijkheid, die eeuwig duren zal, afsnijdt".
Na 1886 kwamen de leden vooral uit de Gereformeerde Kerken in Nederland. De hervomde werklieden die 'Patrimonium' te gereformeerd vonden en een eigen tehuis wilden, richtten in 1890 de 'Christelijk Nationale Werkmansbond van leden der Nederlandsche Hervormde Kerk' op.
In 1900 werd op advies van A.J. Talma en J. Huizinga een Christelijk Arbeidssecretariaat opgericht, dat de voorloper was van het Christelijk Nationaal Vakverbond (CNV). Hierna was de rol van Patrimonium grotendeels uitgespeeld. In 1942 is Patrimonium door de bezetter verboden. Na de oorlog is de vereniging heropgericht. Tot een fusie met de andersdenken, georganiseerd in de Federatie Nederlandse Vakverenigingen (FNV), is het tot op heden niet gekomen.
laatste wijziging 12-03-2021
69 beschreven archiefstukken
Plaatsingslijst
laatste wijziging 12-03-2021
69 beschreven archiefstukken
Kenmerken
Datering:
1927-1967
Auteur:
W. Willemsen
Toegang:
Plaatsingslijst
Gemeente:
Aalten
Omvang:
0,875
Citeerinstructie:
Bij het citeren in annotatie en verantwoording dient het archief tenminste eenmaal volledig en zonder afkortingen te worden vermeld. Daarna kan worden volstaan met verkorte aanhaling.
Information obtained from our archives can not be used without crediting the source and our archive must be mentioned at least once in full without abbreviations.
VOLLEDIG/Full:
Erfgoedcentrum Achterhoek en Liemers, Doetinchem. Toegang 0121 Nederlands Werkliedenverbond Patrimonium, afdeling Aalten, 1927-1967
VERKORT/Thereafter:
NL-DtcSARA 0121
Information obtained from our archives can not be used without crediting the source and our archive must be mentioned at least once in full without abbreviations.
VOLLEDIG/Full:
Erfgoedcentrum Achterhoek en Liemers, Doetinchem. Toegang 0121 Nederlands Werkliedenverbond Patrimonium, afdeling Aalten, 1927-1967
VERKORT/Thereafter:
NL-DtcSARA 0121
Categorie:
Archiefvormer(s):
laatste wijziging 12-03-2021
69 beschreven archiefstukken