502 Rekenkamer van Zeeland, ‘Rekenkamer A’, 1230-1806 ( Zeeuws Archief )
502
Rekenkamer van Zeeland, ‘Rekenkamer A’, 1230-1806
Gids voor het onderzoek in de Rekenkamer van Zeeland, (1189) 1595 - 1805 (1807)
De lotgevallen van het archief en de bewerking ervan
502 Rekenkamer van Zeeland, ‘Rekenkamer A’, 1230-1806
Gids voor het onderzoek in de Rekenkamer van Zeeland, (1189) 1595 - 1805 (1807)
De lotgevallen van het archief en de bewerking ervan
De archieven bleven honderden jaren op hun plek in de Middelburgse abdij, waar zoveel ruimte beschikbaar was dat de beheerders zelden genoodzaakt waren iets te vernietigen. Op basis van de traditionele berging, voornamelijk bestaande uit grote series rekeningen en pakken geliasseerde acquitten, bracht Provinciaal Archivaris J.P. van Visvliet een ordening aan die in belangrijke mate nog altijd wordt gevolgd. Hij onderscheidde:
- 'Rekenkamer A', de door de kamer zelf, ook in haar functie van 'registerkamer', opgemaakte en ontvangen bescheiden: resolutieboeken, adviesboeken, leenregisters, de nodige naslagwerken en ter kennisname ingekomen stukken;
- 'Rekenkamer B', de rekeningen en acquitten betreffende de domeinen, waarin behalve de financiële administratie der (oude) grafelijke domeinen ook die van de aan het begin van de Opstand geconfisqueerde geestelijke en wereldlijke goederen;
- 'Rekenkamer C', de rekeningen en acquitten van de na de Opstand in Zeeland nieuw aangestelde functionarissen, de ontvanger-generaal, de rentmeester der Staten, de muntmeester en een groot deel van de door de ontvangers der gewestelijke belastingen ingeleverde bescheiden;
- 'Rekenkamer D', het vervolg van de door de ontvangers der gewestelijke belastingen ingeleverde bescheiden;
- 'Rekenkamer II', de bij het archief gedeponeerde stukken.
- 'Rekenkamer A', de door de kamer zelf, ook in haar functie van 'registerkamer', opgemaakte en ontvangen bescheiden: resolutieboeken, adviesboeken, leenregisters, de nodige naslagwerken en ter kennisname ingekomen stukken;
- 'Rekenkamer B', de rekeningen en acquitten betreffende de domeinen, waarin behalve de financiële administratie der (oude) grafelijke domeinen ook die van de aan het begin van de Opstand geconfisqueerde geestelijke en wereldlijke goederen;
- 'Rekenkamer C', de rekeningen en acquitten van de na de Opstand in Zeeland nieuw aangestelde functionarissen, de ontvanger-generaal, de rentmeester der Staten, de muntmeester en een groot deel van de door de ontvangers der gewestelijke belastingen ingeleverde bescheiden;
- 'Rekenkamer D', het vervolg van de door de ontvangers der gewestelijke belastingen ingeleverde bescheiden;
- 'Rekenkamer II', de bij het archief gedeponeerde stukken.
Aan de inventarisatie van het geheel is tussen circa 1830 en 1940 gewerkt hetgeen resulteerde in de volgende publicaties:
- R. Fruin, Het archief der stad Reimerswaal (Den Haag 1897) [toegang 514]
- R. Fruin, Het archief der O.L.V.Abdij te Middelburg (Den Haag, 1901) [toegang 27]
- K. Heeringa, De rekeningen en andere stukken in 1607 uit de Hollandsche rekenkamer naar de Zeeuwsche overgebracht. Het Henegouwsch-Beiersche tijdvak 1319-1432 (Den Haag 1913) [toegang 500]
- R. Fruin, De rekeningen en andere stukken in 1607 uit de Hollandsche rekenkamer naar de Zeeuwsche overgebracht. Het Bourgondisch-Oostenrijksche tijdvak 1433-1584 (Den Haag 1909) [toegang 501]
- R. Fruin, De leenregisters van Bewesten Schelde (Den Haag 1911) [Regestenlijst 2 in Rekenkamer Bourgondisch-Oostenrijkse tijdvak (toegang 501)].
- R. Fruin, Het archief der stad Reimerswaal (Den Haag 1897) [toegang 514]
- R. Fruin, Het archief der O.L.V.Abdij te Middelburg (Den Haag, 1901) [toegang 27]
- K. Heeringa, De rekeningen en andere stukken in 1607 uit de Hollandsche rekenkamer naar de Zeeuwsche overgebracht. Het Henegouwsch-Beiersche tijdvak 1319-1432 (Den Haag 1913) [toegang 500]
- R. Fruin, De rekeningen en andere stukken in 1607 uit de Hollandsche rekenkamer naar de Zeeuwsche overgebracht. Het Bourgondisch-Oostenrijksche tijdvak 1433-1584 (Den Haag 1909) [toegang 501]
- R. Fruin, De leenregisters van Bewesten Schelde (Den Haag 1911) [Regestenlijst 2 in Rekenkamer Bourgondisch-Oostenrijkse tijdvak (toegang 501)].
Daarmee waren de oudste, gedeponeerde archieven, behorende bij ‘Rekenkamer II’, grotendeels van een gedrukte inventaris voorzien. De archieven gevormd door de Zeeuwse Rekenkamer zelf echter namen door hun omvang meer tijd in beslag. De concept-inventaris was gereed toen deze op 17 mei 1940 bij de brand als gevolg van de beschietingen op Middelburg samen met grote delen van het archief verloren ging. Na de bevrijding verscheen nog één gedrukte inventaris: G.F. Sandberg, Inventaris van de archieven van de Rekenkamer van Zeeland, deel II: De archieven gedeponeerd bij het archief van de Rekenkamer (s.l., 1973) [toegang 512].
Wat overbleef was een hernieuwde bewerking van de delen A-D. Om de resterende grote series rekeningen en acquitten op een verantwoorde en moderne manier toegankelijk te maken werd van elke serie rekeningen een analyse vervaardigd, waarin een gedetailleerd overzicht beschikbaar kwam van de aard van zowel inkomsten als uitgaven. Alleen op deze manier bleek de schatkamer voor historici en genealogen, die niet alleen de rekeningen, maar in het bijzonder de acquitten bleken te vormen, enigszins te openen.
Ten behoeve van een makkelijker raadpleging en om behoudstechnische redenen zijn inmiddels de oude vaak zeer omvangrijke liassen verbroken en de losse bewijsstukken in dozen verpakt. Hierbij is de oude volgorde vanzelfsprekend gerespecteerd. Dit betekent ook dat in bijna alle gevallen het onderste stuk betrekking heeft op de eerste rekeningpost. Bij de controle van de rekening werden de acquitten stuksgewijs vergeleken met de rekening. Na controle sloeg men het gecontroleerde stuk niet om, waardoor een in moderne ogen ‘omgekeerde volgorde’ ontstond.
laatste wijziging 12-02-2019
881 beschreven archiefstukken
41 gedigitaliseerd
totaal 12.872 bestanden
Inleiding Rekenkamer van Zeeland
[In voorbereiding]
laatste wijziging 12-02-2019
881 beschreven archiefstukken
41 gedigitaliseerd
totaal 12.872 bestanden
Inleiding Rekenkamer A
laatste wijziging 12-02-2019
881 beschreven archiefstukken
41 gedigitaliseerd
totaal 12.872 bestanden
Inventaris Rekenkamer A
laatste wijziging 12-02-2019
881 beschreven archiefstukken
41 gedigitaliseerd
totaal 12.872 bestanden
Regestenlijst charters
Hierna is opgenomen: C. de Waard, Regestenlijst van de charters en bijbehoorende stukken van de Zeeuwsche Rekenkamer 1525-1784 (Middelburg 1918). Alle in deze lijst beschreven charters zijn in mei 1940 verloren gegaan. Zie voor de hierin opgenomen korte inleiding paragraaf .. van de huidige inleiding.
laatste wijziging 12-02-2019
881 beschreven archiefstukken
41 gedigitaliseerd
totaal 12.872 bestanden
Kenmerken
Datering:
1230-1806
Openbaarheid:
Geen beperkingen
Toegankelijk:
Inventaris
Jaar bewerking:
1965, 1982, 1994
Inzage:
Studiezaal, in origineel
Raadpleegvestiging:
Middelburg, Hofplein
Collectie:
Rijksarchief in Zeeland
Categorie:
laatste wijziging 12-02-2019
881 beschreven archiefstukken
41 gedigitaliseerd
totaal 12.872 bestanden