Uw zoekacties: Tentoonstelling IJzeren wegen op dammen en langs kreken, 19 ...

202.48 Tentoonstelling IJzeren wegen op dammen en langs kreken, 19 april - 30 augustus 1968 ( Zeeuws Archief )

Hulp bij uw onderzoek.
De informatie in deze website is zeer divers en bedoeld voor mensen met een belangstelling voor historisch of genealogisch onderzoek.
Wij trachten de informatie zo eenvoudig mogelijk te houden, maar beseffen ook dat de aard van de informatie soms wel enige studie of historische inzicht vereist.

Zoeken en bladeren

  • Bladeren
    De meest eenvoudige manier van werken is het zoeken te starten zonder zoekterm. U kunt dan bladeren door alle aanwezige toegangen.
  • Eenvoudig zoeken
    Wilt u een specifieker resultaat dan adviseren wij u te starten met één zoekterm. Het resultaat dat u krijgt voldoet aan de zoekterm. U kunt het resultaat verder verkleinen door meerdere zoektermen op te geven.
  • Uitgebreid zoeken
    Kiest u voor uitgebreid zoeken dan kunt u afhankelijk van de situatie meerdere zoekvelden invullen, waarna het resultaat zal voldoen aan de specifieke zoekactie. In iedere veld kunnen meerdere zoektermen worden ingevuld.
  • Zoektermen combineren
    Zoektermen worden gecombineerd De zoekfunctie voegt automatisch "en" toe tussen de verschillende zoekmogelijkheden die worden gebruikt. Zo kunnen 'zoeken met alle woorden' en 'zoeken met één van de woorden' worden gecombineerd.
  • Booleaanse operatoren
    Normaal worden meerdere zoektermen altijd gecombineerd met AND. U kunt bij het zoeken in een zoekveld ook gebruik maken van de Booleaanse operatoren: NOT en OR. De zoekacties met NOT beperken het zoekresultaat, terwijl OR veel meer resultaten oplevert.
    OR wordt vooral geadviseerd bij een bekende variatie op de schrijfwijze, bijvoorbeeld:
    - Den Haag OR ’s-Gravenhage
    - Vereeniging OR Vereniging
  • Woordcombinatie
    Wilt u zoeken met een woordcombinatie in een vaste volgorde (bijv. Vereniging tot behoud van natuurmonumenten), zet deze woorden dan "tussen aanhalingstekens".

Verfijnen
In de meeste gevallen zal naast het zoekresultaat een mogelijkheid tot verfijnen worden aangeboden. Verfijnen kan bijvoorbeeld op materiaalsoort, maar in andere gevallen op plaats en straat. Dit is afhankelijk van het archiefmateriaal dat geselecteerd is.

Sorteren
De resultaten staan gesorteerd in een standaard sortering. Dit kan per toegang verschillend zijn. In de meeste gevallen kan voor een andere sortering worden gekozen.

Digitaliseren op verzoek
Zie http://www.zeeuwsarchief.nl/over-ons/tarieven

beacon
 
 
Naar boven om te zoeken
202.48   Tentoonstelling IJzeren wegen op dammen en langs kreken, 19 april - 30 augustus 1968
Woord vooraf
In 1968 organiseerde het Rijksarchief in Zeeland de tentoonstelling IJzeren wegen op dammen en langs kreken. De tentoonstelling was te zien in de expositieruimte van het rijksarchief van 19 april tot en met 30 augustus 1968.
Bij de tentoonstelling verscheen een 'toelichting', een uit acht pagina's bestaand stencil dat bezoekers konden meenemen, en een 'lijst van stukken', de catalogus met daarin de beschrijvingen van alle geëxposeerde stukken. De laatste was alleen ter inzage in de expositieruimte. Beide uitgaven zijn in deze digitale versie verwerkt. Aangezien bij deze tentoonstelling de 'toelichting' naadloos aansloot op de beschrijvingen van de stukken, is afgezien van een afzonderlijke presentatie van de 'toelichting', maar is deze verwerkt tot inleidingen onder de betreffende rubriek in de catalogus.
De tentoonstelling werd samengesteld uit de archieven en verzamelingen van het Rijksarchief in Zeeland (thans Zeeuws Archief) en met bruiklenen van de volgende instellingen en particulieren:
- Aardenburg: mw E.J. van den Broecke-de Man (cat.nrs 24, 102)
- Brouwershaven: Gemeentearchief (cat.nr 35)
- Domburg: Mej. dr. H.C.M. Ghijssen (cat.nrs 39, 45)
- Gent: Rijksarchief (cat.nrs 126-129, 135-136, 139)
- Goes: Gemeentearchief (cat.nrs 41, 48, 63)
- Goes: Kr. Goudswaard (cat.nr 65)
- Goes: V.J. Nieuwenhuis (cat.nrs 100-101)
- 's-Gravenhage: Algemeen Rijksarchief (thans Nationaal Archief) (cat.nrs 1, 7-8, 10, 16-17, 20, 43, 54-56, 125, 132, 147-148, 153-158)
- Hoek van Holland: Stoomvaart Maatschappij Zeeland (cat.nr 106)
- Hulst: Gemeentearchief (cat.nrs 130-131, 137, 143)
- Middelburg: Zeeuws Documentatiecentrum (cat.nrs 5, 31, 46, 165)
- Middelburg: Rijkswaterstaat (cat.nrs 32-34)
- Middelburg: Zeeuws Museum (cat.nrs 13-15, 28, 52-53, 64, 67-72, 74, 77, 89, 94, 105, 114, 119-120, 122-123, 159, 162-163)
- Middelburg: B. Leynse (cat.nr 80)
- Middelburg: drs. A. Ringeling (cat.nr 19)
- Sint Niklaas: Stadsarchief (cat.nrs 133-124, 138, 142, 144)
- Sint Niklaas: mr. G. d'Hanes (cat.nr 140)
- Rotterdam: Atlas van Stolk (cat.nrs 168-171)
- Utrecht: Nederlands Spoorwegmuseum (cat.nrs 4, 107, 109-110, 117)
- Vlissingen: Gemeentearchief (cat.nrs 6, 11, 25-26, 38, 40, 47, 51, 66, 85-87, 91-92, 121)
- Vlissingen: Stedelijk Museum (cat.nrs 12, 88)
- Vlissingen: J.P. Wijtenburg (cat.nrs 42, 78, 81-82, 93, 96-99, 111, 145-146, 149-152, 160-161, 164, 166-167)
- Zierikzee: Stedelijk Museum (cat.nr 3).
In de catalogus wordt in de detailgegevens van ieder nummer een volledige bronvermelding gegeven. De aanduiding 'Bron:' verwijst naar een stuk uit de eigen archieven en verzamelingen van het Rijksarchief in Zeeland (thans Zeeuws Archief), de aanduiding 'Bruikleen:' verwijst naar een stuk dat in 1968 van een andere instelling of particulier tijdelijk in bruikleen was verkregen. In de detailgegevens zijn de namen van de bruikleengevers in de meeste gevallen niet gemoderniseerd, zie voor de eventuele nieuwe naam van een bruikleengever het voorgaande overzicht.
laatste wijziging 23-05-2023
172 beschreven archiefstukken
Catalogus
1. De Zeeuwse lijn
In 1839 vroeg een Middelburgse aannemer, Dirk Dronkers aan koning Willem I concessie voor de afdamming van Sloe en Kreekrak en het graven van een kanaal door Walcheren. De ingenieur van de Waterstaat in Zeeland Abraham Caland steunde dit plan en knoopte er het vooruitzicht aan vast op een toekomstige spoorwegaanleg [cat.nrs 1-2]. Hoewel het vaderschap van deze gedachte dus aan laatstgenoemde toekomt [cat.nr 3], mag Dronkers ontegenzeggelijk de grote promotor van de spoorlijn door Zeeland genoemd worden [cat.nrs 4-13].
Deze lijn is van meet af aan gezien als onderdeel van de verbinding van de Limburgse Maas met de zee en, door degenen die nog verder durfden kijken, als schakel in het grote verkeer tussen Engeland en Duitsland met zijn achterland [cat.nrs 14-16]. Zo was het in de ogen van Dronkers en zijn consorten, zo bleef het toen een Belg, Adolphe Dubois-Nihoul, de concessie overnam [cat.nrs 17-20] en daarna.
In technisch opzicht is echter veel aan de oorspronkelijke opzet veranderd. De oudste bewaarde kaarten van het project Dronkers laten bijv. zien, dat hij zich toen een brug dacht over de Kreekrak - in het allereerste stadium zelfs nog alleen aan een veerpont over de Oosterschelde tussen Zuid-Beveland en Tholen - en een station aan de Korendijk te Middelburg, van waar af de spoorlijn de westelijke kanaaldijk naar Vlissingen zou volgen [cat.nrs 21-22]. In beide steden zou het station dan dichter bij het centrum komen te liggen, maat het plan heeft in deze vorm geen doorgang gevonden.
Het toekomstbeeld van een spoorlijn wekte wel veel belangstelling [cat.nr 23], maar de reacties waren zeer uiteenlopend [cat.nr 24]. De concessionarissen ondervonden de grootste moeilijkheden bij hun pogingen de spoorweg en de daarmee samenhangende afdammings- en kanaalwerken te realiseren; landaanwinst door inpoldering in het Kreekrak was voorlopig het enige concrete resultaat. De moeilijkheden waren deels van financiële, deels van politieke aard en deden uiteindelijk de plannen schipbreuk lijden.
België bezat reeds in 1843 een spoorlijn van Antwerpen naar Keulen. Hiertegen zou de Zeeuwse lijn het moeten opnemen, terwijl zij tevens moest concurreren tegen de Rijnspoorweg in aanleg van Amsterdam naar Arnhem en tegen de Rijnvaart van Rotterdam op Duitsland [cat.nr 7]. Plannen, elders in het land ontworpen, varieerden het thema van een lijn uit Zeeland naar het oosten op een dusdanige wijze, dat alhier twijfel rees of de gewestelijke belangen wel voldoende tot hun recht kwamen [cat.nrs 25-27].
In andere provincies had de spoorwegaanleg met soortgelijke problemen te kampen. Geleidelijk won echter de gedachte veld, dat het algemeen belang behoorde te prevaleren boven particuliere en lokale belangen. Projecten van afzonderlijke lijnen voegden zich samen in de gedachte van één het hele land omspannend net. Die gedachte kreeg gestalte in de spoorwegnet van minister Van Hall uit 1860. In het samenstel van spoorwegverbindingen, die ingevolge deze wet door de Staat zouden worden aangelegd, was ook de Zeeuwse lijn opgenomen. De dienst op deze lijn zou worden onderhouden door de drie jaar later opgerichte Maatschappij tot exploitatie van Staatsspoorwegen.
De Zeeuwse lijn bereikte in 1873 haar eindpunt in het Havenstation van Vlissingen [cat.nrs 28-29], waarheen weldra ook de speciale mailtreinen uit de richting Duitsland gingen rijden [cat.nrs 30-31]. Van particuliere zijde werd een tijdlang de aanleg van een zijtak naar de niet onbeduidende haven van Brouwershaven gepropageerd, maar zo dat ooit een haalbare kaart was geweest, was het thans niet meer [cat.nrs 32-35].
In die jaren brachten twee Franse schrijvers een bezoek aan Zeeland. Hun reisindrukken vertonen een frappant verschil: aan Victor Hugo zijn in 1867 de omvangrijke spoorwegwerken nog totaal ontgaan, terwijl Henry Havard elf jaar later klaagt, dat met de locomotief ook hier de eenvormigheid haar intrede heeft gedaan! [cat.nrs 36-37]. Gaandeweg breidde de dienstregeling zich uit, maar de verbinding oostwaarts bleef nog lang gebrekkig [cat.nrs 38-42].
Het eerste karwei op Zeeuws gebied was de afdamming van het Kreekrak [cat.nrs 43]. Spoedig kwam nu de spoorlijn naar Goes tot stand, die 1 juli 1868 feestelijk geopende werd [cat.nrs 44-48]. De volgende etappe omvatte de afdamming van het Sloe. De Sloedam - waarvan reeds in de tijd van Napoleon gedroomd was - en de kanalen door Walcheren en Zuid-Beveland - noodzakelijk als gevolg van het Nederlands-Belgisch verdrag van 1839 - kwamen dus tot uitvoering in het kader van de spoorwegaanleg [cat.nrs 50-53].
In België waren de meningen over de Zeeuwse lijn verdeeld: sommige ondernemers en geldschieters werkten er actief aan mee, anderen zagen gevaren voor de lijn Antwerpen-Keulen. Dit was een der redenen waarom de Belgische regering sterk tegen de afdamming van Sloe en Kreekrak gekant was [cat.nrs 54-56].
Te Middelburg werd in afwachting van de voltooiing van de spoorlijn in 1864 de Spoorboot Maatschappij opgericht, die een geregelde dienst op Bergen-op-Zoom onderhield in aansluiting op de treinenloop in Noord-Brabant; deze dienst werd later verlegd naar Zierikzee [cat.nrs 57-62].
De vordering van de spoorweg ging gepaard met de bouw van stations. Die van Middelburg en Vlissingen werden, na Goes, in 1872 en 1873 met grote feesten in gebruik genomen. Vele oude afbeeldingen en kaarten, enkele penningen en andere curiosa geven een indruk van de vroegere toestanden en gebeurtenissen [cat.nrs 63-94].
De Tweede Wereldoorlog en de Watersnoodramp van 1953 brachten hun eigen problemen mee [cat.nrs 95-99]. Twee modellen van stoomlocomotieven vertegenwoordigen types, bij de Nederlandse Spoorwegen in gebruik tot de elektrificatie van de Zeeuwse lijn in 1957 [cat.nrs 100-101].
1 Adres van D. Dronkers en F. van Sorge aan koning Willem I, waarbij zij concessie vragen voor de afdamming van het Sloe en het Kreekrak en het graven van een kanaal door Walcheren van Vlissingen naar Middelburg. Op blz. 16 van dit adres noemen zij als een der middelen tot financiering van deze werken 'de overwinst op eenige aan te leggen middelen van vervoer', 1839 sep. 12
2 Advies van de hoofdingenieur van de Waterstaat in Zeeland, Abraham Caland, over het adres van Dirk Dronkers en F. van Sorge. Op blz. 7 van dit advies noemt hij als bijkomend voordeel dat 'door die afdammingen, bij toenemende welvaart te Middelburg, alleen de mogelijkheid bestaat om die stad op eenen minst kostbare wijze, door een ijzeren spoorbaan met andere belangrijke handel- en andere steden te verbinden', 1839 nov. 20
3 Portret van Abraham Caland (1789-1869), hoofdingenieur van de Waterstaat in Zeeland. Olieverfschilderij door Paul Tetar van Elven
4 B.P.G. van Diggelen, later ingenieur van de Waterstaat in Zeeland, vindt in zijn publicatie Eenige beschouwingen over de afdamming van het Sloe dat de afdamming van groot belang is, onder meer omdat dan een spoorweg, 'het groote communicatie-middel van den tegenwoordigen tijd', kan worden aangelegd (blz. 14), uitgegeven te Middelburg, 1843
5 Dirk Dronkers, Het doelmatige tot het daarstellen van een spoorweg uit de hoofdstad van Zeeland door de provinciën Noord-Brabant en Limburg, met een kaartje waarin deze lijn is ingetekend over Tholen naar Zuid-Beveland, uitgegeven te Middelburg, 1845
6 Eenige beschouwingen over het ondoelmatige van eenen spoorweg uit de hoofdstad van Zeeland door de provinciën Noord-Brabant en Limburg naar Keulen, door een bewoner van Zuid-Beveland, uitgegeven te Zierikzee, 1845
7 Brief van de Kamer van Koophandel te Rotterdam aan de Minister van Binnenlandse Zaken met verzoek om bezwaren te mogen uiten tegen het plan voor een spoorweg van Middelburg naar de Duitse grens, 1845 dec. 30
8 Rekest van een aantal kooplieden te Vlissingen aan koning Willem II, waarin zij verzoeken om de spoorlijn van Limburg naar Middelburg, waarvoor concessie was aangevraagd, door te trekken tot Vlissingen, 1845 mei 17
9 Brief van de gouverneur van Limburg waarin hij aan Zeeland steun toezegt voor het plan voor een spoorlijn van Middelburg naar Maastricht, waardoor de verbinding tussen de drie zuidelijke gewesten verbeterd en de handel met Duitsland door Nederland verlevendigd zal worden ten koste van Antwerpen, 1845 aug. 11
10 Concessie voor een spoorlijn van Middelburg 'met een zijtak tot Vlissingen' naar Maastricht, bij Koninklijk Besluit nr 14 verleend aan Dirk Dronkers, 1856 mrt 11
11 Brochure, geschreven door Dirk Dronkers, over de hem verleende concessie voor de 'IJzeren spoorweg van Vlissingen en Middelburg op Venlo en Maastricht' en het belang daarvan voor de internationale handel, 1846
12 Voorzijde van een gouden exemplaar van de penning, vervaardigd door J. Elion ter gelegenheid van de opening van het eerste deel van de Zeeuwse spoorweg, aangeboden aan Dirk Dronkers, met zijn portret en als randschrift 'Dirk Dronkers, de eerste ontwerper van den Zeeuwschen spoorweg', 1868
13 Keerzijde van een zilveren afslag van de voorgenoemde penning, met als tekst 'Aangeboden door Zeeuwen bij de opening van den eersten spoorweg in Zeeland 1 julij 1868' en als randschrift 'De tijdgenoot huldigt zijne verdiensten', 1868
14 Schema van de verbinding van Londen via de Zeeuws-Duitse spoorweg met het gebied van de Rijn en steden verder in Duitsland gelegen, vergeleken met andere verbindingen, litho, ook opgenomen in The continental free trade railway, 1846
15 Kaart van Nederland en aangrenzende landen, weergevend de Zeeuws-Duitse spoorlijn en andere verbindingen van Engeland met het vasteland van Europa, gravure uit The continental free trade railway, 1846
16 Kaart van geprojecteerde spoorlijnen door Nederland, behorend bij het rapport van de fungerend hoofdingenieur van de Waterstaat L.J.A. van der Kun, 1846 okt. 27
17 Voorlopige concessie voor een spoorlijn van Vlissingen naar de Maas tegenover Venlo, verleend aan Adolphe Dubois Nihoul, aannemer te Brussel, bij Koninklijk Besluit nr 32, 1854 aug. 21
18 Kaart waarbij de lijn van Vlissingen naar het Rijnland wordt gepropageerd als snelste en gemakkelijkste verbinding tussen de Noordzee en Midden-Duitsland en het Oostzee gebied. Behoort bij het prospectus van de 'Chemin de fer de Vlissingen au Rhin' van A. Dubois-Nihoul, Brussel, 1854
19 Kaart van de geprojecteerde spoorweg van Vlissingen naar het Rijnland, met aansluitende spoorlijnen in Duitsland en bootdiensten op Londen en de Verenigde Staten. Behoort bij de 'Notice sur le chemin de fer de Vlissingen au Rhin', waarvoor A. Dubois-Nihoul concessie had verkregen van Nederland en Pruisen, 1855
20 Brief van de Minister van Financiën aan de Minister van Binnenlandse Zaken, waarin hij erop aandringt te bevorderen dat Antwerpen niet eerde de voordelen zal genieten van een spoorlijn via Breda-Venlo naar Duitsland dan Vlissingen, 1856 juli 28
21 Kaart van het geprojecteerde verloop van de spoorlijn tussen Zuid-Beveland en Noord-Brabant met gedeeltelijke afdamming van het Kreekrak en overbrugging van de vaargeul Tekening in kleur, circa 1846
22 Kaart van het geprojecteerde verloop van de spoorlijn en het kanaal door Middelburg, met spoorbrug over het kanaal en station aan de Korendijk. Tekening in kleur door J. Ehrlich, circa 1846
23 Lezing van de bekende onderwijzer P. Kwekkeboom te Arnemuiden, gehouden onder de titel 'Geschied- en aardrijkskundige beschrijving der stad Arnemuiden' voor de algemene vergadering der schoolonderwijzersgezelschappen in het Eerste District van Zeeland. Sprekend over de 'middelen van vervoer' noemt hij het gerucht dat er een spoorlijn met station door Arnemuiden zal komen, 1854 juli 15
24 Beschrijving van mr. Oh. van den Broeke, rijksadvocaat te Middelburg, van de moeiten van Dronkers bij het tot stand brengen van de Zeeuwse spoorweg. Men vergelijke op blz. 2 en 3 van dit 20 bladzijden tellende verslag het enthousiasme van de Engelsman d'Hartcourt met het scepticisme van sommige Zeeuwen, 1891 mei 12
25 Memorie van Y.D.C. Suermondt te Utrecht c.s. 'over den aanleg en de exploitatie der Zuider spoorwegen, ter verbinding van Rotterdam en Vlissingen met den linker Rhijnoever en Maastricht' enz. met bijbehorende kaart. De concessie voor een afzonderlijke lijn Vlissingen-Venlo van de Banque Générale Suisse was toen reeds ingetrokken, 1858 juni
202.48 Tentoonstelling IJzeren wegen op dammen en langs kreken, 19 april - 30 augustus 1968
Catalogus
1. De Zeeuwse lijn
25
Memorie van Y.D.C. Suermondt te Utrecht c.s. 'over den aanleg en de exploitatie der Zuider spoorwegen, ter verbinding van Rotterdam en Vlissingen met den linker Rhijnoever en Maastricht' enz. met bijbehorende kaart. De concessie voor een afzonderlijke lijn Vlissingen-Venlo van de Banque Générale Suisse was toen reeds ingetrokken, 1858 juni
Datering:
1858 juni
NB:
Bruikleen: Gemeentearchief Vlissingen, Vlissingen, bibliotheek, nr 140
Raadpleegvestiging:
Middelburg, Hofplein
Organisatie: Zeeuws Archief
laatste wijziging 29-11-2005
26 Kaart van bestaande en ontworpen spoorwegen in Nederland, behorend bij Zuid-Nederlandsche spoorwegen. Ontwerp van een spoorwegnet in verband met de belangen van den handel en van de nijverheid in Nederland. Memorie van toelichtingen gevoegd bij de aanvraag tot concessie door P. Blanchemanche en Co., gedrukt in Maastricht. De lijn Vlissingen-Roosendaal is geprojecteerd over het eiland Tholen door middel van een niet nader gespecificeerde 'overtogt over de Ooster-Schelde en het Sloe'. Vanuit het eiland Tholen is met een rode stippellijn een aftakking geprojecteerd naar Brouwershaven, 1859
27 Adres van een commissie, benoemd door de gemeentebesturen en de Kamers van Koophandel te Middelburg, Vlissingen en Goes 'ter bevordering van de belangen van den Zeeuwsch-Duitschen spoorweg' aan de Tweede Kamer der Staten-Generaal. De commissie ageert tegen een aan P.J. Bredius, secretaris van de Kamer van Koophandel te Dordrecht, en jhr. J.W. van Sijpesteyn verleende concessie voor de Zuider Spoorwegen, die eenzijdig de belangen van de Zuidhollandse steden bevordert
28 'Kaart van den spoorweg van Roosendaal tot Vlissingen' met afbeelding van de spoorbrug over het kanaal door Zuid-Beveland en merkwaardige gebouwen. Litho uit A description of the town of Flushing and the railway- and canal works, gedrukt te Vlissingen, circa 1873
29 Dienstregeling van de Staatsspoorwegen, traject Breda-Vlissingen, 1909 mei 1
30 Prentbriefkaart met een locomotief van de mailtrein op Vlissingen, circa 1910
31 Afbeelding van een mailtrein van Vlissingen. Reproductie in: P.A. Kwast, Nederland in woord en beeld. Een Zeehaven - Vlissingen, gedrukt in 's-Gravenhage
32 Memorie van W.F. del Campo genaamd Camp, burgemeester van Sint Philipsland, over 'de aansluiting der eilanden Schouwen en Duiveland aan de Nederlandsche Staatsspoorwegen' door een spoorlijn van Roosendaal-Steenbergen-het Slaak-Sint Philipsland-het Zijpe-Zierikzee-Brouwershaven. Aangeboden aan de Minister van Binnenlandse Zaken op 31 juli 1861 en gedrukt te Zierikzee, 1862
33 Ontwerp van een spoorweg Brouwershaven-Zevenbergen, ingezonden door mr. A.H. Verster te Oisterwijk aan de Minister van Binnenlandse Zaken, 1872 nov. 22
34 Kaart behorende bij het voorgaande ontwerp, 1872 nov. 22
35 Adres van de gemeenteraad van Brouwershaven aan de Tweede Kamer om het wetsvoorstel van het kamerlid mr. J. Kapteyne van de Coppello aan te nemen tot aanleg van twaalf Staatsspoorwegen, waaronder een lijn Steenbergen-het Zijpe-Zierikzee-Brouwershaven, 1875 feb. 27
36 De beroemde schrijver Victor Hugo had tijdens zijn bezoek aan Zeeland in 1867 nog niets van spoorwegen gemerkt, zoals beschreven door zijn zoon Charles Hugo in 1868: 'Ici les chemins de fer sont remplacés par les bateaux à vapeur, chose tout simple'. Pagina 26 van de Nederlandse bewerking Victor Hugo's Zeeuwse reize door S.S. Smeding, gedrukt te Middelburg, 1936
37 De schrijver Henry Havard, die Zeeland in 1878 bezocht, vreesde dat door de komst van de spoorwegen het typisch Zeeuwse binnen enkele jaren zou zijn verdwenen. Pagina 3 van La Hollande, pittoresque. Le coeur du pays. Voyage dans la Hollande méridionale, la Zélande et le Brabant, uitgegeven te Paris-Amsterdam, 1879
38 Kaart van de spoorweg van Roosendaal naar Vlissingen met dienstregeling van het traject Roosendaal-Goes en aansluitende treinen naar Brussel, Eindhoven en 's-Gravenhage. Het traject westelijk van Goes was blijkbaar nog niet gereed. Litho, circa 1870
39 Brief van C.M. Ghijsen aan zijn moeder en zuster te Maastricht, waarin hij schrijft over de moeilijkheden om van Roosendaal een aansluiting te vinden naar Zeeland. Ghijsen (1845-1923) was in deze tijd opzichter bij de sluizenbouw te Veere voor het Kanaal door Walcheren, 1870 feb. 12
40 Exemplaar van de Vlissingsche Courant met de dienstregeling van de lijn Vlissingen (lokaalstation)-Roosendaal en de spoorlijnen van Terneuzen naar Gent en Mechelen, en een exemplaar met een artikel over de openstelling van het traject Middelburg-Vlissingen (lokaalstation), 1872 okt. 31, 1872 nov. 3
41 Slot van een adres van Burgemeester en Wethouders van Goes aan de Minister van Binnenlandse Zaken, met verzoek om de spoorlijn Roosendaal-Breda over te nemen van de Grand Central Belge, omdat deze maatschappij de verbinding niet goed verzorgt. Met verzoek aan een groot aantal gemeentebesturen om adhesie te betuigen, 1877 jan. 18
42 Dienstregelingen van de lijn van Vlissingen naar Roosendaal, met aansluitingen, en van Terneuzen naar Gent en Mechelen. Knipsel uit de Middelburgsche Courant, 1877 dec. 29
43 'De werken van de afdamming der Oosterschelde'. Houtgravure in De Hollandsche Illustratie, 4 (1867/68), nr 11, 1868
44 Feestelijke rit van de eerste trein over de Kreekrakdam op 1 juli 1868. Houtgravure uit L'Illustration van 7 juli 1868. Let op 'Belgique' in het onderschrift, 1868
45 Brief van C.M. Ghijsen aan zijn moeder en zuster te Maastricht, waarin hij de opening van de spoorlijn naar Goes vermeldt, 1868 juli 5
46 Feestnummer van de Middelburgsche Courant van 1 juli 1868 ter gelegenheid van de opening van de spoorlijn tot Goes, 1868
47 Foto van de draaibrug over het Kanaal door Zuid-Beveland bij Vlake, met werklocomotief 'Vlissingen', circa 1868
48 Publicatie van Burgemeester en Wethouders van Goes waarin zij de inwoners bedanken voor de waardige viering van het feest van de opening van de spoorweg Bergen op Zoom-Goes, 1868 juli 4
49 Kaart van de afdamming van het Sloe in 1871, met dwarsprofielen van de dam, ontworpen door de ingenieur van de Waterstaat A. Schraver (1810), de Banque Suisse de Credit International te Genève t.b.v. Dubois-Nihoul (1857) en de Maatschappij tot Exploitatie van Staatsspoorwegen (1864 en 1871). Gekleurde litho uit: P.J. Neyt, De afdamming van het Sloe, gedrukt te Middelburg, 1873
50 Excursie van het Koninklijk Nederlandsch Instituut van Ingenieurs naar de kanaal- en spoorwegwerken op Walcheren, per werktrein te West-Souburg, 1870 juni
51 Aanleg van het kanaal van Vlissingen naar Middelburg, met kruin en jaagpad van de westelijke dijk en spoordijk aan de overzijde. Foto door A.L. Preuninger, 1870 sep.
52 Afdamming van het Sloe. Foto door A.L. Preuninger, 1871
53 Brief van de Belgische gezant in Den Haag, Willman, aan de Minister van Buitenlandse Zaken, waarin hij namens zijn regering met het oog op het Nederlands-Belgische verdrag inlichtingen vraagt over de werken, die in verband met de aan te leggen spoorlijn van Middelburg naar Maastricht nodig zullen worden in de wateren tussen Schelde en Rijn, 1846 apr. 6
54 Brief van de Nederlandse gezant in Brussel, Gericke, aan de Minister van Buitenlandse Zaken, waarin hij schrijft dat de Belgische eerste minister zeer verontrust is over het plan voor de afdamming van het Kreekrak, waarvan hij ernstige internationale moeilijkheden verwacht, 1862 feb. 27
55 Spotprent van Kradjouja op de afdamming van het Kreekrak, verschenen in L'espiègle. Journal satirique, politique, et littéraire, 1867 jan. 6
56 Oproep aan D. Dronkers, B.A. Fokker, P. de Bruyne en J.A. Tak om aandelen te nemen in de op te richten Zeeuwsche Spoorboor Maatschappij, 1864 mrt 9
57 Formulier van een 'Voorloopige verklaring van deelneming in een stoombootdienst corresponderende van Middelburg op den spoortrein te Bergen op Zoom. Dit formulier werd getekend door degenen die aandelen wensten te nemen, 1864
58 Tarief voor reizigersvervoer van de Zeeuwsche Spoorboot Maatschappij, 1864
59 Prentbriefkaart van de Loskade te Middelburg met spoorboot en driemaster, eind 19e eeuw
60 Prentbriefkaart van de Loskade te Middelburg met spoorboot en station, circa 1900
61 Foto van de Zeeuwsche Spoorboot No 2 varend door het kanaal van Walcheren. Dit schip voer voor de Spoorboot Maatschappij van 1892 tot 1911, 1911
62 Kaart van te onteigenen percelen voor de aanleg van de spoorlijn en het stationsemplacement te Goes. Gekleurde tekening, 1862 juni 4
63 Prentbriefkaart van het spoorwegstation te Goes, eind 19e eeuw
64 Afbeelding van een trein met midden op de locomotief een gezicht op Goes, verzonden op 30 december 1905 door Frans den Hollander te Goes. Dr.ir. F.Q. den Hollander, geb. 1893, was van 1947-1958 president-directeur van de NV Nederlandse Spoorwegen, 1905
65a Stationsweg te Goes, thans Frans den Hollanderlaan, begin 20e eeuw
66 Afbeelding van een spoorwegovergang bij Goes met wachteres in klederdracht. Reproductie uit gedenkboek Maatschappij tot exploitatie van Staatsspoorwegen, 1863-1913
67 Fotokaart van het spoorwegstation Kruiningen-Yerseke, circa 1919
68 Prentbriefkaart van het stationskoffiehuis te Kapelle, begin 20e eeuw
69 Foto van een sneltreinlocomotief uit 1915 op de Sloedam, 1938
70 Bestektekening van het aan te leggen stationsterrein met kanaal te Middelburg. Handgekleurde litho, behorend bij bestek nr 289 van de Staatsspoorwegen, 1870
71 Station Middelburg, gezien aan de zijde van de spoorbaan. Foto door P. Oosterhuis, 1872
72 Station Middelburg, gezien aan de stadszijde, met stationsbrug. Foto door P. Oosterhuis, 1872
73 Feestnummer van de Middelburgsche Courant ter gelegenheid van de aansluiting van Middelburg op de spoorlijn, met afbeelding van het stationsgebouw en het kanaal met stationsbrug, 1872 mrt 1
74 Penning op de opening van de spoorwegverbinding van Middelburg. De penning vertoont een locomotief met het randschrift: 'Zeeuwsche spoorweg'. Boven: de koninklijke kroon en de wapens van Zeeland en Middelburg, 1872
75 Situatie van de Stationsstraat te Middelburg met de Stationsbrug en de Koningsbrug. De Stationsstraat was tot stand gekomen door een doorbraak van de bestaande bebouwing. Uittreksel uit de kadastrale kaart, 1877
76 Kaart van het terrein bij het stationsemplacement te Middelburg, bestemd voor de handel. Dit terrein was beschikbaar gekomen door verlegging van het begin van het tracé van het havenkanaal van Middelburg naar het Veerse Gat om aansluiting te krijgen met het nieuwe kanaal van Middelburg naar Vlissingen. Gekleurde litho, circa 1872
77 Prentbriefkaart van het spoorwegstation te Middelburg met de Stationsbrug, circa 1890
78 Fotokaart van het spoorwegstation te Middelburg met vertrekkende stoomtrein, eind 19e eeuw
79 Prentbriefkaart van het spoorwegstation te Middelburg met locomotief, circa 1900
80 Fotokaart van een locomotief uit 1880 en spoorwegpersoneel op het emplacement van Middelburg, circa 1910
81 Prentbriefkaart van de spoorwegovergang over de Rijksweg te Middelburg, met stoomtrein, circa 1925
82 Prentbriefkaart van het spoorwegstation te Middelburg met diesel-electrisch treinstel. Deze treinstellen werden in 1934 in gebruik genomen, circa 1935
83 Schets van de ontworpen spoorweg-, kanaal- en havenwerken te Vlissingen. Gekleurde tekening door I.B. Bourdrez, circa 1870
84 Feestnummer van de Middelburgsche Courant ter gelegenheid van de opening der spoorweg-, kanaal- en havenwerken te Vlissingen, met gekleurde afbeelding van het complex der uitgevoerde werken, 1873 sep. 9
85 Programma van de feestelijkheden te Vlissingen op 7 tot en met 11 september 1873 ter gelegenheid van de opening der haven-, kanaal- en spoorwegwerken, 1873
86 Feestnummer van de Vlissingsche Courant met afbeeldingen van een zeilschip en een stoomtrein, 1873 sep. 11
87 Toespraak van de burgemeester van Vlissingen, H.P. Winkelman, tot koning Willem III bij de opening van de haven en spoorwegwerken van Vlissingen, 1873 sep. 8
88 Zilveren penning op de opening der haven- en spoorwegwerken te Vlissingen door koning Willem III. De keerzijde vertoont het stadswapen, een stoomboot en een locomotief, 1873 sep. 8
89 Zilveren penning op de opening van de Zeeuwse spoorweg tot Vlissingen. De penning, gedragen door de deelnemers aan de feestoptocht, vertoont het wapen van Vlissingen met het randschrift 'Opening haven en spoorweg te Vlissingen', 1873
90 Prentbriefkaart van de Keersluis te Vlissingen met het voormalige lokaalstation, eind 19e eeuw
91 Het voormalig lokaalstation te Vlissingen, na geruime tijd als zodanig reeds buiten gebruik te zijn geweest, verwoest tijdens de Tweede Wereldoorlog, begin 20e eeuw
92 Opstand en plattegrond van het vroegere Havenstation te Vlissingen, eind 19e eeuw
93 Spoorwegongeluk in de stationsrestauratie te Vlissingen op 1 juli 1899. Afbeelding met artikel '60 jaar geleden' uit het personeelsblad De Schelde, jrg. 1959, 1899
94 Foto van de eerste klasse wachtkamer van het station Vlissingen, circa 1910
95 Beperkte dienstregeling van de Nederlandse Spoorwegen op het traject Roosendaal-Vlissingen, kort na de Tweede Wereldoorlog, 1946 aug. 26
96 Foto van een stoomtrein rijdend door het geïnundeerde land bij Kruiningen, 1953
97 Foto van een stoomtrein rijdend door het geïnundeerde land van Zuid-Beveland, 1953
98 Dienstregeling van de N.S. op het traject Vlissingen-Roosendaal, met busdienst tussen Goes en Krabbendijke als gevolg van de inundatie, 1953
99 Dienstregeling van de Nederlandse Spoorwegen op het traject Vlissingen-Roosendaal na de hervatting van de treindienst Goes-Krabbendijke, 1953
100 Model van een stoomlocomotief van de Nederlandse Spoorwegen, in gebruik genomen in 1929, vervaardigd door C.J. Nieuwenhuis
101 Model van een zogenaamde Engelse oorlogslocomotief, in Engeland gebouwd in 1943 en na de bevrijding in gebruik genomen door de Nederlandse Spoorwegen, vervaardigd door C.J. Nieuwenhuis
2. De bootdienst Vlissingen-Engeland
3. De Zeeuws-Vlaamse spoorwegen
4. De Zuidbevelandse lokaalspoorweg
5. Reizen in de negentiende eeuw
laatste wijziging 23-05-2023
172 beschreven archiefstukken

Kenmerken

Datering:
19 april - 30 augustus 1968
Toegankelijk:
Tentoonstellingscatalogus
Opmerking:
De documenten die in deze tentoonstellingscatalogus worden beschreven kunnen niet via deze catalogus worden aangevraagd. Ze bevinden zich in andere archieven en verzamelingen, soms zelfs buiten het Zeeuws Archief. Ze moeten via de nummers uit de betreffende inventarissen van die archieven en verzamelingen worden aangevraagd of bij de andere instellingen ter inzage worden gevraagd. Meer informatie hierover is bij iedere beschrijving van een document te vinden in het detailscherm.
Beschrijving:
Catalogus van de tentoonstelling IJzeren wegen op dammen en langs kreken in het Rijksarchief in Zeeland van 19 april tot en met 30 augustus 1968
Raadpleegvestiging:
Middelburg, Hofplein
Collectie:
Rijksarchief in Zeeland
Categorie:
laatste wijziging 23-05-2023
172 beschreven archiefstukken