De taken van de dienst bestonden bij oprichting uit het bouwen en repareren van openbare gebouwen en plaatselijke werken, de aanleg van wegen, straten en bruggen, de straatverlichting, de gasfabriek, de waterleiding, de stadsreiniging en de afvoer van faecaliën. Begin jaren ’80 van de 20e eeuw werden de taken van de DOWS als volgt omschreven: het zodanig inrichten en handhaven van de bebouwde en onbebouwde ruimte van gemeentelijk grondgebied, dat daarin nu en in de toekomst de functies kunnen worden vervuld, waaraan bij de burgers (bij monde van het gemeentebestuur) behoefte bestaat.
Nader uitgewerkt betekent dit: het nemen van maatregelen tot behoud van functies in de meest ruime betekenis, die in bestemmingsplannen formeel zijn vastgelegd; evalueren van zich wijzigende omstandigheden en deze vervolgens vertalen naar effecten op bestaande ruimtelijke situaties en functies en daarover adviseren richting gemeentebestuur; het doortrekken van trends en het anticiperen op te verwachten ontwikkelingen en het aangeven van de consequenties hiervan voor de toekomstige gewenste ruimtelijke situatie; het daadwerkelijk (doen) realiseren van geadviseerde ruimtelijke bestemmingen / situaties / functies, nadat deze zijn vastgesteld. Dit gebeurt door voorbereiding en uitvoering van civieltechnische, bouwkundige en groentechnische nieuwe- en onderhoudswerken c.q. door de coördinatie van deze voorbereiding en/of uitvoering ter hand te nemen.